بازخواست پدر علم ژنتیک ایران؛ کدام آزادی بیان؟ کدام تکریم علم؟
تا همین یک هفته قبل شاید جز آنهایی که سر و کاری با علم پزشکی دارند، کمتر کسی بود که می‌دانست پدر علم ژنتیک ایران کیست. حالا اما خیلی‌ها می‌دانند که این عنوان به پروفسور داریوش فرهود تعلق دارد. اسفبار اینکه شهره شدن نام او نه از پس تجلیل از یک عمر تلاش علمی این دانشمند است و نه بلندکردن آوازه او به سبب خدماتی که به ایران داشته. ماجرا به یک بازخواست بیست و چند ساعته بر می‌گردد.
پروفسور فرهود از مخالفان جدی طرح موسوم به «تعالی جمعیت» است که در آن غربالگری جنین به بهانه رشد جمعیت حذف شده. او بارها درباره عواقب این قانون هشدار داده و از جمله حذف غربالگری را «غیر انسانی» خوانده بود. این نظر کسی بود که در سابقه‌اش بنیانگذاری گروه ژنتیک انسانی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۵۴ و کارشناسی رسمی سازمان جهانی بهداشت (WHO) در رشته ژنتیک انسانی از سال ۱۳۵۵ دیده می‌شود.
روایت پروفسور فرهود از بازخواست بیست و چند ساعته اش در ابتدای هفته جاری که در گفت و گو با ایسنا بیان شده، بدین شرح است؛ «روز یکشنبه، ۸ آبان‌ماه ساعت ۵:۵۵، در حال خروج از خانه بودم. دو نفر که لباس مشکی بر تن داشتند و مانند ماموران بودند، بسیار گرم با من سلام و علیک کردند و سوار خودروی من شدند. سپس من را به مکانی بردند و سوار خودرو دیگری کردند. حدود ۲۶ ساعت در خدمتشان بودم. آنها با احترام بسیار سوال و جواب کردند. من تا لحظه آخر نمی‌دانستم که این ماجرا ختم به خیر می‌شود. آنها می‌خواستند بدانند که آیا با کسی در ارتباط هستم یا ایرادهایی که مطرح می‌کنم، ایراد معلمی است. شاید تصور می‌کردند که از جایی الهام گرفته‌ام. آنها متوجه موضوع شدند و ناهار مفصلی مهیا کردند اما من نخوردم. من سرباز وطن هستم و در سلامت کامل به سر می‌برم.»
البته روز شنبه شایعه شده بود این چهره علمی کشور بازداشت شده اما در نهایت یک منبع امنیتی در گفت و گو با ایسنا این خبر را تکذیب کرد و توضیح داد: «هیچ کدام از نهادهای امنیتی در روزهای اخیر چنین فردی را دستگیر نکردند و موضوع دستگیری ایشان صحت ندارد.» با این حال همین بازخواست چند ساعته هم مساله کمی نیست و نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
در باب آنچه که به پرفسور فرهود، پدر علم ژنتیک ایران گذشته باید به سه نکته اشاره کرد:
نکته اول بحث آزادی بیان است که این روزها درباره آن سخن زیاد گفته می‌شود. خیلی از مقامات هم تاکید کرده‌اند که ایران از نظر آزادی بیان در دنیا شاخص است. خب این شاخص بودن چگونه با اتفاقی که برای پدر علم ژنتیک کشور رخ داده قابل توضیح است؟ وقتی یک دانشمند عالی رتبه مثل پروفسور فرهود برای یک اظهارنظر علمی مورد بازخواست و بازجویی امنیتی قرار می‌گیرد، از آزادی بیان در امور سیاسی و اجتماعی و فرهنگی چه توقعی می‌توان داشت؟ آنچه که رخ داده با کدام موازین آزادی بیان همخوانی دارد؟ در کشور ما مدام از کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه برای امور سیاسی و فرهنگی و اجتماعی سخن گفته می‌شود. اما وقتی یک دانشمند برجسته بابت یک اظهارنظر پزشکی بازخواست می‌شود، آیا اینطور به نظر نمی‌رسد که آن کرسی ها فقط یک نوع شوخی است؟
نکته دوم در باب تکریم علم و دانش است. مدام مقامات کشور از این می‌گویند که ایران باید در مسیر جهش علمی پیش برود و ریشه‌های دانش خود را عمیق و عمیق‌تر کند. این مسئولان آیا می‌توانند نسبت آنچه که رخ داده را با تکریم علم و دانش بیان کنند؟ وقتی حتی به یک اظهارنظر پزشکی توسط یک استاد برجسته ملی هم نگاه امنیتی صورت می‌گیرد، کدام نسبت را می‌توان بین این وضع و تکریم علم پیدا کرد؟ آیا مسئولانی از دولت و یا جاهای دیگر که مدام شعار علم و دانش می‌دهند حاضر به توضیح درباره این اتفاق و عذرخواهی از پروفسور فرهود و جامعه علمی کشور هستند؟
در نکته سوم هم باید به پدیده فرار مغزها اشاره کنیم. پدیده‌ای که مدام به تبلیغات رسانه‌ای و دسیسه‌های دشمنان ربط داده می‌شود. اینکه دست‌هایی پنهان در کار هستند که جوانان را از آینده ناامید کرده و به سمت مهاجرت و جلای وطن سوق می‌دهند. عده زیادی از حامیان وضع موجود و خصوصا مسئولان کشور معتقدند که اوضاع داخل کاملا مهیای رشد و تعالی جوانان است و واقعیت وضعیت موجود با آنچه که جوانان «احساس» می‌کنند تفاوت زیادی دارد. الان آنچه که برای پروفسور فرهود رخ داده آیا چنین چیزی را ثابت می‌کند؟ اینکه شما در یک کشور عمری مجاهدت علمی داشته باشید و در بزنگاهی که مملکت به نظر علمی شما نیاز دارد، مورد بازخواست امنیتی قرار بگیرید کدام امید را برای جوانی که در پی آینده خود است، باقی می‌گذارد؟ وقتی یک دانشجو که تازه در ابتدای راه است به همین برخود امنیتی بیست و چند ساعته با پروفسور فرهود ۸۴ ساله نگاه می‌کند، چه نتیجه‌ای خواهد گرفت؟
خلاصه اینکه شاید اتفاق رخ داده برای پروفسور فرهود کمتر از دو روز جمع شد و به پایان رسید، اما این اتفاق تصویری خلاصه از وضعیتی مخرب و ویران کننده است که پیام‌های بسیار تلخی برای جامعه دارد. کمترین توقع از مسئولان کشور این است که حداقل یک عذرخواهی و دلجویی رسمی از این دانشمند ایرانی به عمل بیاورند.
- تازه‌ها
- پربازدیدها
قطع مستمری ۹۰هزار نفر در سازمان هدفمندی یارانه‌ها
خشونت جنسی علیه مردان در فلسطین، یک واقعیت غیرقابل انکار!
روایت خبرگزاری قوه قضاییه از مرگ نیکا شاکرمی
مشروبات الکلی تقلبی کجا و چطور پر می‌شوند؟
دیدگاه؛ چرا حکمرانان شنبه را تعطیل نمی‌کنند؟
هزینه عملیات نظامی ایران علیه اسراییل چقدر شد؟
مهریه؛ ابزار سودجویی برخی زنان یا زورگویی برخی مردان؟!
یک بزم کوچک در اسپیناس پالاس...
ماجرای انفجار در اصفهان چیست؟| آمریکا: از گزارش‌هایی درباره‌ی حمله اسرائیل به داخل ایران مطلعیم| فعال شدن پدافند هوایی ایران در آسمان چند استان کشور
حمایت از کدام خانواده؟
چرا تروریست‌ها چابهار را هدف گرفتند؟ | ظرفیت بندر چابهار بیشتر از گوادر است | جنبش‌های تجزیه‌طلبانه بلوچی مخالف سرمایه‌گذاری چین در چابهار هستند
۹۵ درصد قصور پزشکی در بیمارستان بیستون؛ دلیل فلج مغزی بهار
بیانیه سیدمحمد خاتمی در ارتباط با حمله به ساختمان كنسولگرى ايران در سوریه
از حمله تروریستی به مقر نظامی در راسک و چابهار چه می‌دانیم؟| این گزارش تکمیل می‌شود
بچه‌های ظریف کجا زندگی می‌کنند؟
خاتمی: آگاهانه و صادقانه رأی ندادم تا به هیچکس دروغ نگفته باشم
تجاوز سربازان اسراییلی به زنان در بیمارستان الشفا
مقام معظم رهبری سال جدید را سال «جهش تولید با مشارکت مردم» نام‌گذاری کردند
به دار و دسته آیفون‌دارها خوش آمدید!
اعتراضات مردم قزوین به عملکرد فاطمه محمدبیگی، نماینده مجلس یازدهم
برد و باخت ایران در جنگ اوکراین | جمهوری باکو دست‌ساز استالین است
آیا آرای باطله در انتخابات مجلس تهران اول می‌شود؟
ظریف اسفند ۱۴۰۲؛ به زودی در فراز ببینید!
سهام‌داران اصلی دیجی‌کالا چه شرکت‌هایی هستند؟
همه چیز درباره خصوصی‌سازی پرسپولیس و استقلال | پرسپولیس به تامین اجتماعی واگذار می‌شود؟
یک بزم کوچک در اسپیناس پالاس...
چه کسانی در سخنرانی ظریف جنجال کردند؟
معجزه نمی‌شود اما می‌توان گام‌های کوچک تاثیرگذار برداشت
بررسی فرونشست محوطه باستانی مرودشت در گفتگو با حمیدرضا خادم
تنها راه نجات تخت‌جمشید
۵ پرده از زندگی سیاسی محمدباقر قالیباف
افولِ رضاخانِ حزب اللهی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟
جدایی «همایون» از «سحر دولتشاهی»؛ پیامد واکنش به یک جنجال مجازی
اینفوگرافیک
یک بزم کوچک در اسپیناس پالاس...
هفت‌خوان خرید گوشی‌های اپل در ایران
اینقدر حقایق رو تکذیب کردن و بعد از مدت کوتاهی دروغشون رو شد که دیگه وضعیت به جایی رسیده که اگر 12ظهر بگن روزه، مردم باور نمی کنن و میگن شبه و دارید دروغ میگید.
بعد می گن چرا مردم روایت ما رو با این همه مدرک درباره ی حمله داعش به شاهچراغ باور نمی کنن و فکر می کنن این حمله کار حکومت بوده؟ خوب از بس این همه حقیقتی رو که جلوی چشم مردم اتفاق افتاده در مسائل مختلف تکذیب کردید و گفتید کار ما نبوده و بعد از مدت کوتاهی گندش دراومده که مردم دیگه حتی راستتون رو هم باور نمی کنن.