دولت چطور بودجه ساخت مسکن را دور می‌ریزد؟

هفته اخیر نیز بذرپاش، وزیر راه شهرسازی به تبریز سفر کرد که با انتقادات و اعتراضات تبریزی‌ها مواجه شد. مهرداد بذرپاش در ۱۶ آذر ۱۴۰۱ تصدی وزارت‌خانه راه و شهرسازی را به عهده گرفته و الان ۱۷ ماه  از آغاز وزارت او می‌گذرد. او در دوران «محمود احمدی نژاد» رئیس دولت‌های نهم و دهم، مشاور و معاون رئیس جمهوری بود. او همچنین در دوره نهم به مجلس شورای اسلامی راه یافت و تا زمان تصدی وزرات راه و شهرسازی رئیس کل دیوان محاسبات کشور بود.

 
روز گذشته نیز اداره راه و شهرسازی استان تهران با ارسال پیامکی به متقاضیان نهضت ملی مسکن فرصت داده‌است که تا ۳۱ اردیبهشت ماه امسال آورده خود را به ۱۸۰ میلیون تومان افزایش دهند.اواخر سال گذشته نیز این اداره با ارسال پیامکی به متقاضیان فرصت داده بود تا ۲۰ اسفند ۱۴۰۲ آورده خود را به ۱۴۰ میلیون تومان افزایش دهند. طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی متقاضیان نهضت ملی مسکن آورده خود را باید در بازه‌های ۴ ماهه و هر بار ۴۰ میلیون تومان واریز کنند. حال مشخص نیست چرا برای برخی متقاضیان استان تهران مهلت ۴ ماهه کاهش یافته است.

افزایش ۷۰ درصدی قیمت مسکن دستاورد بذرپاش

یکی از شعار‌های مهم دولت سیزدهم از همان آغاز کار، شعار ساخت مسکن بود که در قالب پروژه نهضت ملی مسکن قرار بود عملیاتی شود. قرار بر این بود که دولت سیزدهم در چهار سال چهار میلیون مسکن بسازد. در انتهای سال اول فعالیت دولت سیزدهم، رستم قاسمی از وزارت راه و شهرسازی کناره‌گیری کرد و مهرداد بذرپاش آمد که به این وزارتخانه سر و سامان دهد. او در ابتدای کار خود عملیاتی شدن وعده‌ی ساخت چهار میلیون مسکن در طول چهار سال دولت رئیسی رد کرد. او اتفاقا از همان شروع کار تلاش کرد بگوید، چون بودجه نیست، مسکنی قرار نیست ساخته شود و تقصیری هم در این باره برگردن وزارت راه و شهرسازی نیست. بذرپاش، اما قرار بود در مدت کوتاهی حوزه مسکن و ساخت و ساز را سر و سامان دهد؛ در این حوزه نتوانست به وعده‌های خود عمل کند. بر اساس آمار رسمی از آذر ۱۴۰۱ تا اسفند ۱۴۰۲ متوسط قیمت مسکن حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا کرد.

بودجه‌های چند هزار میلیاردی

بر اساس جداول بودجه سال ۱۴۰۳، بودجه وزارت راه و شهرسازی در بخش هزینه‌های جاری ۱۰۷۲ میلیارد و ۴۴۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، در بخش هزینه‌های عمرانی ۶۷ هزار و ۳۰۷ میلیارد و ۷۸۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و در بخش اختصاصی ۱۴۱ میلیارد و ۱۳۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پیش‌بینی شده است. از سوی دیگر برای سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۴۰ هزار و ۲۶۵ میلیارد و ۴۴۶ میلیون تومان برای بودجه وزارت راه و شهرسازی تصویب شده بود. بودجه وزارت راه و شهرسازی در کجا خرج می‌شود که این چنین فریاد مردم از عدم ساخت مسکن بلند شده‌است؟

گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس

بهمن ۱۴۰۲، مرکز پژوهش‌های مجلس درباره ضعف‌های لایحه بودجه ۱۴۰۳، گزارشی منتشر کرد و در این گزارش عدم توجه به موضوع مهمی مانند تامین مالی مسکن کم‌درآمد‌ها از ضعف‌های اصلی لایحه بودجه ذکر شد. بر اساس این گزارش، کم‌توجهی به امکان تامین مالی و تسهیل ورود بخش خصوصی به ایجاد و مشارکت در توسعه زیرساخت‌های خدمات و زیرساخت‌های شهری نیز از از ضعف‌های این لایحه است. پیشتر مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به نقد اقدامات چندگانه در سطوح مختلف مدیریتی در کشور پرداخت. طبق این گزارش، به ازای هر خانوار مالک‌نشین، یک خانوار مستاجر در کشور وجود دارد.

توسعه فرودگاه

مردم نسبت به تحویل مسکن‌های وعده داده شده ناراضی‌اند. بذرپاش یکی از سیاست‌های دولت سیزدهم را افزایش ظرفیت موجود فرودگاهی کشور می‌داند و اتفاقا در این حوزه فعالیت گسترده‌ای دارد. این در حالی است که مد‌ت‌ها است که کمبود بلیت هواپیما برای انجام سفر‌های داخلی موجب نارضایتی مردم شده‌است و مسئولین کمود بلیت هواپیما را به دلیل کمبود هواپیما می‌دانند. در حالی که کمبود هواپیما یکی از مشکلات اساسی کشور است، وزیر راه و شهرسازی در توسعه فرودگاه‌ها به دنبال چیست؟