خرید استامینوفن فقط با کد ملی مجاز است؟

«تی‌تک»، سامانه‌ای برای ثبت و ارزیابی تولیدکنندگان و واردکنندگان محصولات دارویی است. طبق آنچه در برخی رسانه‌ها گفته شده، بر اساس ابلاغیه وزارت بهداشت و درمان، داروخانه باید نام و کد ملی بیمار، علت مراجعه و نوع داروی تجویز شده را در این سامانه ثبت کنند.

به گزارش «فراز»، داروخانه‌ها این اجازه را دارند که بابت این خدمت هزار و ۸۰۰ تومان از بیمار اخذ کنند. در تصمیم‌گیری‌های کلان خصوصا برای حوزه سلامت مردم بهتر است به صورت شفاف علت اخذ تصمیمات مشخص شود تا مردم با آگاهی از روندها، یکدفعه غافلگیر نشوند.

صحت‌سنجی ابلاغیه احتمالی وزارت بهداشت به داروخانه تا لحظه تنظیم این گزارش برای روزنامه اینترنتی فراز ممکن نبود اما خبرنگار فراز به سراغ برخی از داروخانه‌ها و منابع معتبر رفته‌است تا در صورت صحت این خبر، ارزیابی آن‌ها را از چنین تصمیمی جویا شود.

خبری عجیب

در ابتدا ما به سراغ برخی از داروخانه‌ها رفتیم و در خصوص این ابلاغیه از آن‌ها سوال کردیم؛ متصدی یکی از داروخانه‌ها در این باره گفت: «من نیز این خبر را شنیده‌ام، اما هنوز در این راستا ابلاغیه‌ای برای ما نیامده‌است. چنین خبری بسیار عجیب است، اما فعلا باید صبر کنیم.»

پزشک داروخانه‌ای دیگر در این باره به فراز گفت: «الان برای دریافت شیرخشک و برخی از دارو‌ها ما با مشکلات زیادی مواجه هستیم حالا شما فکر کنید برای فروش یک مسکن نیز نیاز به ثبت در سامانه باشد. در این حالت قطعا زمان زیادی از متصدیان داروخانه‌ها تلف می‌شود و میزان انتظار بیماران نیز افزایش می‌یابد.»

کنترل میزان ورودی و خروجی دارو در داروخانه‌ها

در ادامه پزشک دیگری گفت: «هنوز به ما ابلاغ نشده است که دارو‌های بدون نسخه را در سامانه تی‌تک ثبت کنیم، اما سازمان غذا و دارو مدت زمان زیادی است که می‌خواهد میزان ورودی و خروجی دارو به داروخانه‌ها را کنترل کند. الان نیز برای برخی از دارو‌های سهمیه‌ای مانند واکسن گارداسیل یا شیرخشک باید حتما در سامانه روند ثبت انجام شود. به نظر من ابلاغیه جدید نیز در ادامه همین روند است.»

تحمیل فشار مضاعف بر داروخانه‌ها

اما همایون سامه‌یح نجف‌آبادی در این خصوص به فراز گفت: «درست است که در حوزه دارو باید نظارت وجود داشته باشد تا سوء‌استفاده‌ها کم شود و مشکلات این حوزه کاهش یابد، اما موضوع این است که در حوزه دارو‌های بدون نسخه اصلا مشکلی وجود ندارد. زیرا ارز این دارو‌ها آزاد است و اصلا به آن‌ها یارانه تعلق نمی‌گیرد. از طرف دیگر چنین اقداماتی مشکلات داروخانه‌ها را افزایش می‌دهد و فشار مضاعفی به آن‌ها تحمیل می‌شود. در این شرایط داروخانه‌ها به شدت تحت فشار هستند و مشکلات عدیده اقتصادی برای آن‌ها به وجود آمده‌است. مرتب بخشنامه‌های مختلفی به آن‌ها ابلاغ می‌شود که مشکلات آن‌ها را بیشتر می‌کند. داروخانه‌ها برای ثبت هر دارو باید زمان زیادی را صرف کنند حالا تصور کنید برای دارو‌های بدون نسخه نیز نیاز باشد متصدیان داروخانه روند ثبت در سامانه را طی کنند و علاوه بر کدملی بیمار، علت مراجعه او را برای دریافت دارویی مانند استامینوفن ثبت کنند. باور کنید چنین اقداماتی برای متصدیان داروخانه‌ها بسیار زمان‌بر و زجرآور است.»

او ادامه داد: «دارو‌های بدون نسخه به همین دلیل نامگذاری شده‌اند که افراد بدون ارائه نسخه قادر به دریافت آن باشند. در کشور‌های دیگر این نوع دارو‌ها در قفسه‌ها چیده می‌شوند و بیماران در سبد‌های خود مانند خرید‌های سوپرمارکتی آن‌ها را دریافت می‌کنند. نظارت بر حوزه دارو در ایران واجب است، اما باید مشکلات داروخانه‌ها نیز دیده شود.»

نگرانی سیستم دارویی کشور

بابک قرائی مقدم پزشک متخصص در گفتگو با خبرنگار فراز تصریح کرد: «ارزیابی من از چنین تصمیمی مثبت نیست، اما استنباط من این است که سیستم دارویی کشور درگیر این نگرانی است که امکان دارد دارو‌هایی که بدون نسخه تجویر می‌شوند، از سیستم دارویی کشور خارج شوند و مورد سوء استفاده قرار بگیرند. اما این کار به نظر من مشکل‌آفرین برای داروخانه‌ها و مردم است. در بسیاری از کشور‌ها مردم برای تهیه این نوع از دارو‌ها نباید صرفا به داروخانه‌ها مراجعه کنند و در برخی از فروشگاه‌ها می‌توانند آن‌ها را تهیه کنند. به نظر می‌رسد مسئولین به دنبال راهی هستند برای اینکه بر داروخانه‌ها نظارت داشته باشند. با توجه به مسائل ارزی و مشکلات ارزی در کشور ممکن است قاچاق دارو‌های بدون نسخه نیز برای برخی سودآور باشد. سیستم‌های نظارتی بسیار ناکارآمد هستند و از طریق چنین تصمیماتی مسئولان درصدد اعمال کنترل هستند. به نظر می‌رسد هدف چنین ابلاغیه‌ها داروخانه‌ها هستند تا از این طریق بر آن‌ها نظارت شود. اما این نظارت معیوبی است که بر داروخانه‌ها و مردم تحمیل می‌شود. وقتی افرادی در کشور با کارت ملی خود برای دیگران در سیستم صرافی کشور دلار می‌خرند طبیعی است که ثبت کدملی برای خرید داروی بدون نسخه کارایی ندارد. این سیستم معیوب است و نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مشکلی را به مشکلات دیگر این سیستم اضافه می‌کند. به نظر من هیچ منطقی پشت این نوع از تصمیمات نیست.»