بانک‌های خصوصی در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری کنند نه برج‌سازی

تعداد بانک‌های ناتراز در ایران بسیار عجیب و دور از انتظار است و طبق آمار سال ۱۴۰۰ فقط تعداد معدودی از بانک‌ها مثل بانک پاسارگاد با ۱۰ درصد، رفاه کارگران، کارآفرین و سینا وضع مطلوب و بالاتری از استاندارد مدنظر بانک مرکزی داشته‌اند.

در مقابل وضعیت بانک‌های دولتی زیان انباشته سنگین را نشان می‌دهد. به گزارش روزنامه اینترنتی «فراز»، براین‌اساس طبق صورت‌های مالی، مجموع سود و زیان انباشته تلفیقی هفت بانک دولتی ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، پست بانک، صنعت و معدن و توسعه صادرات تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۹ هزار میلیارد تومان زیان بوده است. این یعنی سرمایه‌گذاری‌های این بانک‌ها و عملیات توسعه‌شان نیز نه‌تنها سودده نبوده؛ بلکه زیان سنگین در پی داشته است. درست بر خلاف بانک‌هایی مثل پاسارگاد و دیگر بانک‌ها با تراز مطلوب.

در همین راستا حسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایه‌گذاری خارجی ایران در اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و تجارت با روزنامه اینترتی «فراز» گفت‌و‌گو کرد.

 بانک‌های خصوصی چطور بازده بالاتری از بانک‌های دولتی دارند؟

سلیمی با اشاره به سابقه حضور بانک‌‌ها در ایران بعد از انقلاب اسلامی در ایران گفت: کلیه بانک‌های خصوصی بعد از انقلاب و مصوبه شورای انقلاب دولتی شدند. اوایل انقلاب بانک‌ها همه دولتی بودند و سوددهی نداشتند و مدیری که ذی‌نفع باشد، نبود و همه مدیرها دولتی بودند، بنابراین در آن زمان برای بهره‌وری بالا یا تلاش برای بهتر شدن بانک، کم کاری می‌شد و کسی نبود که نظارت کند.

او ادامه داد: در نهایت بانک‌های خصوصی که تبدیل به بانک دولتی شده بودند بدون اینکه بخواهند جذب مشتری بیشتر کنند و تسهیلات بهتری دهند ویا با یکدیگر رقابت کنند به کار خود ادامه می‌دادند. علاوه بر این چون همه‌ی بانک‌ها دولتی بودند، بنابراین در یک سطح اداره می‌شدند.

او تصریح کرد: از سال ۱۳۸۰ موافقت شد که دوباره به بانک‌های خصوصی اجازه فعالیت داده شود. بانک‌های خصوصی به دلیل اینکه همه ساختار، بخش خصوصی است، بهره‌وری و بازده بالا را اعمال کردند. بهره‌ورشدن یعنی یک رقابت سالم بین بخش خصوصی بانکداری و بخش دولتی بانکداری. بنابراین بانک‌های خصوصی برای جذب مشتری، نرخ سپرده و خدمات مطلوبتری به مشتری‌های خود ارائه می کرد که در نهایت با این کار توانست مشتریان زیادی جذب کند و بازده بالاتری را به خود اختصاص دهد.

لزوم بنگاه‌داری و سرمایه‌گذاری موفق در بانک‌ها

او افزود: از اصول بانکداری در همه جای دنیا می‌توان به گرفتن سپرده‌های مردم و دادن تسهیلات اشاره کرد. بانک‌ها نمی‌توانند همه سرمایه‌های خود را تسهیلات بدهند، آن‌ها ده برابر سرمایه‌های خود، سپرده می‌گیرند. سپرده و همچنین سرمایه را تسهیلات می‌دهند و این تسهیلات است که بانک را بزرگ می‌کند.

سلیمی ادامه داد: بنابراین بانک‌های دولتی به دلیل اینکه بی انگیزه بودند، بهره‌وری بالا و لازم را نداشتند و با این نگاه که مشتری جذب شود یا نه، چندان فرقی ندارد؛ در این میان بانک‌های خصوصی شروع به بزرگ شدن و جذب مشتری کردند تا آنجایی که تورم باعث شد برخی از بانک‌های خصوصی که بعداً به گروه بانکداری اضافه شده بودند،تصور کردند که اگر بخواهند جواب سپرده مثلا ۲۲ درصدی را بدهند یا باعث بزرگ کردن بانک شوند باید کار دیگری به غیر از تسهیلات دادن، انجام دهند. بنابراین به طرف بنگاه‌داری سوق داده شدند.

موفقیت گروه مالی پاسارگاد و تحولات هلدینگ فناپ در نظام بانک‌داری

سلیمی با تاکید مجدد بر اینکه کار بانک گرفتن سپرده و دادن تسهیلات است، گفت: در این میان برای اینکه بانک‌ها بتوانند باری از دوش کشور بردارند و در طرح‌های زیرساختی مشارکت کنند و بتوانند بازده داشته باشند، عملکرد خوبی از خود نشان دهند و سرمایه را دوباره به چرخش دربیاورند، می‌توانند به یک شرکت تسهیلات داده و از او تعهد بگیرند و از این طریق اقدام کنند، تا در صورتی که اگر دچار رکود شد، بانک‌ها بتوانند سرمایه را بازگردانند.

این همان کاری است که گروه مالی پاسارگاد در طول دو دهه فعالیت خود انجام داده است. در بخش ICT گروه فناپ به عنوان هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات گروه مالی پاسارگاد توانسته با تکیه بر جوانان کشور و بومی سازی دانش تحولات شگرفی در نظام بانک داری ایران به وجود آورد.

این گروه فعالیت خود را در سال ۸۴ با تولید یکی از پیچیده‌ترین سیستم‌های نرم افزاری یعنی کربنکینگ (core banking)  به شکل کاملا بومی آغاز کرد. کربنکینگ به طور خلاصه نرم افزاری است که مشتری می‌تواند در هر جایی که قرار دارد بدون محدودیت از خدمات بانکی بهره‌مند شود. این راهکار به‌منظور تسریع و بهبود عملیات‌ بانکی، کاهش هزینه و ایجاد آمادگی درراستای رشد خدمات بانک، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. به این ترتیب از سال ۸۴ تا ۸۹ با تشکیل گروه فناپ، در بازه‌ای پنج ساله بانگ پاسارگاد به راهکار جامع بانکی فناپ مهاجرت کرد و در این مسیر هم بومی سازی دانش انجام شد و هم جوانان متخصص بسیاری مشغول به کار شدند.

خدمات شرکت داتین در حوزه سبک زندگی

پس از انجام موفق‌آمیز این ماموریت پیچیده، در سال ۹۰، با گسترده‌شدن حوزه فعالیت‌ها، واحد راهکارهای بانکی از فناپ جدا شد تا به عنوان شرکتی مستقل با نام داتین فعالیت خود را ادامه دهد. این شرکت از زمان تاسیس خود خدمات گسترده‌ای در این حوزه ارائه داده و چند بانک کشور از جمله قوامین، سپه، قرض الحسنه رسالت و رفاه کارگران از راهکارهای جامع این شرکت استفاده کردند.

گستردگی خدمات این شرکت امروز در فعالیت‌های روزمره شهروندان و حوزه سبک زندگی نیز به طور ملموسی احساس می‌شود. تا جایی که بر اساس اطاعات استخراج‌شده از سامانه‌های داتین تا پایان آذر ماه ۱۴۰۰، مجموع کاربران سامانه همراه‌بانک داتین بیش از ۵.۴ میلیون و مجموع کاربران سامانه اینترنت‌بانک داتین بیش از ۸ میلیون نفر بوده است. رقمی که قطعا در دو سال اخیر نیز افزایش پیدا کرده است.