جنگ‌های پس از ۱۱ سپتامبر؛ ۴/۵ میلیون کشته و ۳۸ میلیون آواره!

بر اساس مطالعات دانشگاه «براون»، جنگ‌ها و حضور نیروهای نظامی آمریکا در عراق، افغانستان، سوریه، یمن و پاکستان پس از ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱، به جان‌باختن دست‌کم ۴.۵ میلیون نفر و آواره شدن ۳۸ تا ۶۰ میلیون نفر منجر شده است. در نتیجه‌ای این جنگ‌ها، امروز ۷میلیون و ۶۰۰هزار کودک در گرسنگی زندگی می‌کنند. حدود یک میلیون نفر از جان‌باخته‌ها، در حال مبارزه و جنگ کشته شده‌اند و حدود ۳میلیون و ۶۰۰ تا ۷۰۰هزار از این تعداد، در نتیجه پیامدهای غیرمستقیم جنگ، به دلیل مشکلات بهداشتی و اقتصادی ناشی از جنگ‌ها مثل بیماری‌، سوءتغذیه و ویرانی زیرساخت‌ها جان خود را از دست داده‌اند. این آمار، از دست‌یافته‌های موسسه روابط بین الملل و عمومی واتسون دانشگاه براون در پروژه‌ی «هزینه‌های جنگ» استخراج شده‌اند.

محققان تخمین زدند که در کشورهای مورد مطالعه، همچنان ۷ میلیون و ۶۰۰هزار کودک زیر ۵ سال از سوءتغذیه حاد رنج می‌برند. به این معنی که «غذای کافی دریافت نمی‌کنند و به معنای واقعی کلمه به پوست و استخوان رسیده‌اند». این پدیده، کودکان را بیشتر در معرض خطر مرگ قرار می‌دهد. در افغانستان و یمن، حدود ۵۰درصد از کودکان و در سومالی نزدیک به ۶۰درصد کودکان به این وضعیت دچارند.

هزینه‌های جنگ

در مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۲۱،، پروژه «هزینه‌های جنگ‌» دانشگاه براون نشان داد که جنگ‌های پس از ۱۱ سپتامبر ایالات متحده، حداقل ۳۸ میلیون نفر را آواره کرده‌است. این تعداد، از هر درگیری دیگر پس از سال ۱۹۰۰، به استثنای جنگ جهانی دوم، بیشتر است. گزارش سال ۲۰۲۱ البته تاکید کرده که ۳۸ میلیون آواره، تخمینی محافظه کارانه است. مجموع آوارگان جنگ‌های پس از ۱۱سپتامبر، می‌تواند حدود  ۴۹ تا ۶۰ میلیون نفر باشد که با تعداد آوارگان جنگ جهانی دوم رقابت می‌کند. مطالعه ماه می سال ۲۰۲۳، همچنین اعلام کرده که تعداد زیادی از غیرنظامی‌ها به دلیل پیامدهای ماندگار این درگیری‌های خشونت‌آمیز همچنان جان خود را از دست می‌دهند. در این گزارش آمده است: «اگرچه ارتش ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شد، اما امروز افغان‌ها بیشتر از هر زمان دیگری از پیامدهای جنگ رنج می‌برند و می‌میرند». 

علاوه بر تلفات حیرت‌انگیز، میلیون‌ها غیرنظامی دیگر نیز به دلیل این جنگ‌ها مجروح شده و دشواری‌های فراتر از تصوری را متحمل شدند. برای مثال، جنگ‌ها دسترسی غیرنظامی‌ها به آب آشامیدنی سالم و تاسیسات تصفیه‌خانه را از بین می‌برند. به ازای هر فردی که در اثر بیماری ناشی از آشامیدن آب مسموم جان خود را از دست می دهد، افراد بیشتری به بیماری‌های بی‌علاج مبتلا می‌شوند. گزارش دانشگاه براون در سال ۲۰۲۳، بسیاری از تاثیرات طولانی مدت و ناشناخته جنگ را برای سلامت انسان برجسته کرده و تأکید می‌کند که برخی از گروه‌ها، به ویژه زنان و کودکان، از این پیامدهای مداوم آن رنج می‌برند».

میزان مرگ‌ومیر در بین افراد فقیر و گروه‌های حاشیه‌نشین بالاتر بوده و نرخ امید به زندگی نیز به همان نسبت پایین‌تر است.

ماشین جنگ، ویرانگر دایمی اقتصاد

این مطالعه همچنین به مشکلات اقتصادی گسترده‌ای که جنگ‌های آمریکا برای مردم مناطق جنگی ایجاد کرده، اشاره می‌کند. در این مطالعه اشاره شده که چگونه فقر، با خود ناامنی غذایی و سوءتغذیه به ارمغان آورده و منجر به بیماری‌ و مرگ، به ویژه در میان کودکان زیر پنج سال در مناطق جنگ‌زده شده است. تقریباً در همه جنگ‌ها، مرگ‌های غیرمستقیم نشان‌دهنده اکثریت جان‌های از دست رفته است. برای مثال، محققان دانشگاه براون اعلام کرده‌اند که در مناطق جنگ‌زده، احتمال مرگ کودکان در اثر بیماری اسهالی ۲۰ برابر بیشتر تلفات مستقیم جنگ نظامی است.

ویرانی زیرساخت‌ها نیز بسیار کشنده است. در این گزارش آمده است: «بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و تجهیزات پزشکی، شبکه‌های آب و فاضلاب، برق، جاده‌ها و علائم راهنمایی و رانندگی، زیرساخت‌های کشاورزی و حمل و نقل کالا و بسیاری از زیرساخت‌های دیگر در طول جنگ‌های ایالات متحده آسیب دیده و مختل شده‌اند وهمین تاثیرات ماندگاری بر سلامتی انسان‌ها خواهد داشت».

مشکلات اقتصادی ناشی از این جنگ های پس از ۱۱ سپتامبر ویرانگر بوده است. دو دهه اشغال نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان یک بحران اقتصادی آخرالزمانی از خود بر جای گذاشت. در پی این اشغال، بیش از نیمی از جمعیت افغانستان حالا در فقر شدید به سر می‌برند و با درآمد کمتر از یک دلار و ۹۰سنت در روز زندگی می کنند. ۹۵ درصد از افغان‌ها از دسترسی به غذای کافی محرومند. در یمن نیز بیش از ۱۷ میلیون و ۴۰۰هزار نفر دچار ناامنی غذایی هستند و طبق تخمین‌ها، حدود ۸۵هزار کودک زیر ۵سال بر اثر گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند.

ارتشی که حتی غیبتش ویرانگر است

از سوی دیگر، حتی در کشورهایی که تعداد زیادی از نیروهای آمریکایی در آن مستقر نشده بودند، یورش‌های واشنگتن زندگی تعداد زیادی از غیرنظامیان را به نابودی کشاند. حملات پهپادی آمریکا در یمن و سومالی تأثیر قابل توجهی بر منابع معیشتی مردم داشته و باعث کشته شدن کارگران، تخریب مزارع و تعطیل مشاغل و ورشکستگی خانواده‌ها شده‌است. در گزارش دانشگاه براون در این مورد چنین نوشته شده است: «تأثیر چنین ویرانی‌های اقتصادی بر مردمی که برای بقا، به زمین وابسته‌اند، انکارناپذیر است».

محققان همچنین گفته‌اند که قوانین به اصطلاح ضد تروریسم واشنگتن در سومالی، ارسال کمک‌های بشردوستانه را مختل کرده و به اثرات قحطی و گرسنگی دامن زده‌است. تا امروز صدها هزار کودک در این کشور آفریقایی بر اثر قحطی جان خود را از دست داده‌اند.

گروه بین المللی برنده جایزه نوبل، «اتحاد پزشکان برای پیشگیری از جنگ هسته‌ای» در گزارش سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که جنگ  ۱۳ساله ایالات متحده موسوم به «جنگ با تروریسم» در مجموع باعث مرگ یک میلیون و ۳۰۰هزار نفر از جمله یک میلیون نفر در عراق، ۲۲۰هزار نفر در افغانستان و ۸۰هزار نفر در پاکستان شد. اعضای این گروه هشدار دادند که این رقم در سال ۲۰۱۵، تنها یک تخمین خوشبینانه است. تعداد کل مرگ و میرها در سه کشور ذکر شده می‌تواند بیش از دو میلیون نفر باشد..