آرامگاه سعدی در آستانه تخریب

آرامگاه سعدی معروف به سعدیه مکان خاکسپاری سعدی، شاعر پارسی‌گوی است که در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا در دامنه کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد؛ آرامگاهی که یکی از مشهورترین جاهای دیدنی شیراز به شمار می‌رود و بنای منحصربه‌فرد آن با ترکیبی از معماری قدیم و جدید، ستون‌های افراشته و کاشی‌های لاجوردی، هوش از سر هر بیننده‌ای می‌برد.

آرامگاهی که طرح ورودی آن توسط «آندره گدار» هنرمند شهیر فرانسوی، طراحی و پس از آن مجموعه کلی بنا سال ۱۳۲۹ به دستور علی اصغر حکمت و توسط محسن فروغی، معمار برجسته ایرانی، طراحی و اجرا شد. محسن فروغی معمار مدرنیست ایرانی طرح آرامگاه را با همکاری علی اکبر صادق با الهام گرفتن از عناصر معماری سنتی ایران، در سال ۱۳۳۰ طراحی کرد.

ساختمان آرامگاه به سبک ایرانی است با هشت ستون از سنگ‌های قهوه‌ای رنگ که در جلوی مقبره قرار دارند و اصل بنا با سنگ سفید و کاشی کاری مزین است. بنای آرامگاه از بیرون به شکل مکعبی دیده می‌شود اما در داخل هشت ضلعی با دیوارهایی از جنس مرمر و گنبدی لاجوردی است.

زیربنای اصلی آرامگاه حدود ۲۵۷ متر مربع است. ساختمان اصلی آرامگاه شامل دو ایوان عمود برهم است که قبر شیخ در زاویه این دو ایوان قرار گرفته‌است. بر روی آرامگاه گنبدی از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ ساخته شده‌است.

همچنین سنگ‌های پایه‌های بنا، سیاه رنگ است و ستون‌ها و جلوی ایوان از سنگ گرانتیت قرمز مخصوصی ساخته شده‌است. نمای خارجی آرامگاه هم از سنگ تراورتن و نمای داخلی آن از سنگ مرمر است. سنگ قبر در وسط عمارتی هشت ضلعی قرار دارد و سقف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ تزیین شده‌است.

این مکان که در زمان حیات محل زندگی سعدی بود، پس از مرگ وی تبدیل به مقبره او می‌شود و در نهایت بعد از فراز و نشیب در طول تاریخ به‌ شکل امروزی آن می‌رسد.

با گذری در این آرامگاه می‌توان دریافت که بنای این آرامگاه در حال حاضر بسیار فرسوده شده به گونه‌ای که بخش عمده‌ای از این مجموعه نیاز مبرمی به مرمت و بازسازی دارد. این در حالیست که انتشار تصاویر و اخباری از این آرامگاه در شبکه‌های اجتماعی خبر از ویرانی و فروریختن بخشی از سازه این مجموعه می‌دهد.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس در این باره گفت: طرح مقاوم‌سازی و تقویت سازه آرامگاه توسط مشاور طرف قرارداد اداره کل تهیه شده و پیگیری‌های لازم در خصوص درخواست اعتبار به منظور شروع عملیات صورت گرفته که پس از تخصیص اقدامات اجرایی بر اساس طرح مذکور به‌زودی انجام خواهد پذیرفت.

محمدتقی قلعه نویی افزود: مرمت و بازسازی بناهای تاریخی از اهمیت خاصی برخوردار است چراکه این امر به حفظ تاریخ، هویت و فرهنگ استان کمک می‌کند. همچنین رفاه و آسایش را برای بخشی از جامعه که به آن ها علاقمند هستند فراهم می‌کند.

وی ادامه داد: در حقیقت مرمت، احیا و مراقبت از آثار تاریخی و تمدنی جزو ضرورت‌های فرهنگی و سرمایه‌گذاری در این حوزه است و این اقدام نیاز مبرم جامعه امروز و پشتوانه‌سازی برای نسل فردا است.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس اظهار کرد: بناهای تاریخی ارزش زیادی برای جامعه جهانی دارد و همه در حفظ و نگهداری این اماکن باارزش تاکید دارند، بدون شک اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس نیز تمام تلاش خود را برای حفظ و نگهداری این آثار باارزش بکار گرفته است.