وام 500 میلیونی، بی‌منبع بی‌ضامن

کاهش چشمگیر ازدواج در جامعه سنتی ایران پذیرفته نیست ولی هرچه نسل‌های گذشته به ازدواج تاکید می‌‍کنند جوانان از زیر تاهل شانه خالی می‌کنند و در ادامه با افزایش زندگی مجردی روبه‌رو می‌شوند. در حال حاضر چیزی حدود 12 میلیون نفر جوان در سن ازدواج قرار دارند که نزدیک به 5/1 میلیون نفر آنها در آستانه تجرد قطعی هستند. در سال ۸۹ تعداد ازدواج‌های ثبت شده ۸۹۰ هزار مورد بوده است و این تعداد در سال گذشته با ۴۰ درصد کاهش به کمی بیش از ۵۰۰ هزار ازدواج رسیده است و عدد دقیق‌تر آن به ۵۳۰ هزار و ۲۲۵ مورد ازدواج می‌رسد. سازمان ثبت احوال ضمن اعلام این‌که متولی اصلی ارائه آمارهای ازدواج و طلاق این سازمان است گفته میانگین سن ازدواج در کل کشور در دامادها ۲۹.۲ و در میان عروس‌ها ۲۴.۴ است. هر چند وزارت بهداشت معتقد است این عدد برای دامادها 27 و برای عروس‌ها 24 است.

ناگفته نماند که یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش تعداد ازدواج‌ها مشکلات اقتصادی است که در راس آن عدم پایداری اشتغال و درآمد ثابت قرار دارد. عدم امنیت شغلی به‌غیر از کاهش نرخ ازدواج باعث افزایش چشمگیر ناهنجاری‌های دیگر شده است ولی نامزدهای دوره سیزدهم ریاست جمهوری به‌خصوص «امیرحسن قاضی‌زاده‌هاشمی» می‌گوید که راه برون رفت از این چالش را می‌داند او که با صداو سیما گفت‌وگو می‌کرد می‌گوید: «قبل از اسفند ۱۴۰۰، دستور تشکیل فوری صندوق رفاه جوانان که بزرگترین طرح عدالت اجتماعی است را صادر می‌کند و این صندوق باید به هر زوج جوان ۵۰۰ میلیون تومان وام بدهد. این وام به موضوع ازدواج، مسکن و اشتغال مربوط است.» او در پاسخ به این سوال که منابع این طرح از کجا خواهد آمد جوابی نداد و وعده داد که پس از پیروزی به این موضوع خواهد پرداخت.

اگر نگاهی به اطراف بیندازیم و یا از کسی که به تازگی تصمیم به ازدواج گرفته است بپرسیم می‌بینیم که به غیر از دشواری‌‌ها شروع یک زندگی جدید دریافت وام ازدواج و پرداخت اقساط آن خود یک مشکل دیگر است. این دشواری‌ها تا به حدی است که برخی به دلیل پیدا نکردن 2 ضامن و بانکی که بخواهد به آنها وام بدهد، از دریافت این مبلغ صرف نظر می‌کنند و به دنبال راه دیگری برای تامین مخارج زندگی هستند.

با این شرایط گویا قاضی‌زاده‌هاشمی از شرایط بانک‌های ایران خبر ندارد و نمی‌داند که در حال حاضر که وام ازدواج با مصوبه مجلس در بودجه 1400، 70 میلیون تومان پیش‌بینی شده است بسیاری نمی‌توانند آن را دریافت کنند و مگر آشنایی داشته باشند که بتواند رییس بانک را راضی کند که به آنها وام بدهد در غیر این صورت از وام ازدواج خبری نیست.

اگر به ابعاد دیگر این شعار انتخاباتی نگاه کنیم می‌بینیم که کاملا پوپولیستی است و تنها دلیل‌اش عوام فریبی خواهد بود زیرا فردی که برای شروع به زندگی نیاز به وام 70 میلیونی یا کمتر دارد چگونه می‌خواد 500 میلیون وام را با بهره آن بپردازد؟ البته این نامزد ریاست جمهوری نگفته است که به هر نفر این مبلغ را وام می‌دهد و یا به هر خانواده!

اگر بخواهد به هر نفر این مبلغ را پرداخت کند یک خانواده ضعیف یا متوسط با چه برنامه‌ای می‌خواهند از این مبلغ برای شروع زندگی، اشتغال و مسکن هزینه کند؟ در نهایت می‌بینیم که چنین طرحی موجب افزایش بدهی‌ها به بانک‌ها می‌شود. از سویی دیگر چگونه تازه عروس و داماد که پشتوانه‌ای در زندگی ندارند می‌خواهند نظر ضامن‌ها را برای ضمانت 500 میلیون تومان و یا یک میلیارد تومان جلب کنند؟

هرچه در این طرح ریزتر می‌شویم می‌بینیم که ابهام بیشتری مشخص می‌شود البته ناگفته نماند که کسی از دریافت مبالغ بالا ناراحت نمی‌شود ولی باید به این فکر باشیم که کدام بانک و چه کسانی می‌خواهند این مبالغ را در اقساط بلند مدت پس بدهند.

باید منتظر باشیم تا اینکه نایب رییس سابق مجلس وارد پاستور بشود و ببینیم منابع و برنامه‌های او برای آسان‌تر کردن ازدواج و حل مشکل مسکن و اشتغال چه خواهد بود.