لازم نیست دولت دست ما را بگیرد، فقط پایمان را رها کند!

سفر کردن در سال ۱۴۰۱ شاید کم اهمیت ترین مساله بود اما معضلاتی که گردشگری با آن روبرو شد، بسیاری از نیروهای انسانی را بیکار کرد. توریست های اروپایی به دلیل احساس ناامنی به ایران سفر نمی‌کنند و آمار سفر چینی‌ها و روس‌ها به ایران نسبت به سفرهایی که به دیگر کشورها دارند، ناچیز است. با شروع ناآرامی‌ها، دولت های اروپایی به اتباع خود توصیه کردند از سفر کردن به ایران پرهیز کنند. تورهای ورودی لغو شد اما تورهای خروجی را افزایش قیمت دلار بود که لغو کرد. بعد از پاندمی کرونا، تمام امیدهای فعالان گردشگری به یاس تبدیل شد و ضررها به ورشکستگی تبدیل شد. البته هستند افرادی که همچنان در این صنعت فعالیت می کنند اما فعالانی که سال ها در گردشگری فعالیت کردند حتی حاضر به مصاحبه نیز نیستند چراکه از فعال شدن مجدد این صنعت ناامید شده اند.

آمار گردشگری ایران

گزارش آمار گردشگری ایران که از سوی مرکز ملی آمار ایران در ۲۱ آبان ۱۴۰۱ منتشر شده است، نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۰، از مجموع ۲۶ میلیون و ۳۰۱ هزار و ۶۷۰ خانوار ایرانی، ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار خانوار، معادل حدود ۳۰ درصد خانوارها، حداقل یک سفر داشته‌اند. بر این اساس، حدود ۵۵ میلیون ایرانی، معادل ۱۸ میلیون و ۵۱۳ هزار و ۴۴۹ خانوار در سال ۱۴۰۰ به سفر نرفته‌اند.

۱۰ استان مازندران، تهران، خراسان رضوی، فارس، اصفهان، گیلان، کرمان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و خوزستان به‌ترتیب بیشترین تعداد مسافر داخلی در سال ۱۴۰۰ را داشته‌اند.

براساس گزارش مرکز ملی آمار از آمار گردشگری ایران در سال ۱۴۰۰، از مجموع ۲۴ میلیون و ۶۳۸ هزار و ۶۴۹ سفر داخلی در سال ۱۴۰۰، بیش از ۵۸ درصد بدون اقامت شبانه و ۴۲ درصد با اقامت شبانه بوده است. 

آمار سفرهای خارجی ایرانیان

بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار، سهم سفرهای خروجی خانوارهای ایرانی در سال ۱۴۰۰، تنها ۴۸ هزار و ۴۰۳ سفر، یعنی کمتر از ۰.۰۲ درصد کل سفرها بوده است!

طبق این گزارش، مسافران خروجی در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۸۸ میلیارد و ۷۰۹ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در سفرهای خود هزینه کرده‌اند که از این رقم بیش از ۳۴ درصد صرف خرید تور شده است.

گزارش WTTC از آمار مسافرت‌های خارجی ایرانیان نیز نشان می‌دهد از دی ۱۳۹۹ تا دی ۱۴۰۰، کشورهای ترکیه، عراق، امارات، سوریه و ارمنستان، ۵ مقصد خارجی محبوب گردشگران ایرانی بوده است. با این حال با کاهش محدودیت‌های کرونایی آمار سفرهای خارجی در نوروز ۱۴۰۱، نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲۵۴ درصد افزایش یافته است.

آمار گردشگران ورودی به ایران

بر اساس گزارش WTTC از آمار گردشگری ایران، سهم سفرهای ورودی ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی از کل سفرها، تنها ۷ درصد بوده است. آمار گردشگران خارجی ایران حاکی از آن است که ۵ کشور عراق، ترکیه، پاکستان، آذربایجان و کویت مهم‌ترین کشورهای گردشگرفرست به ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی بوده‌اند.

این گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۲۱ میلادی، در مجموع ۱۰ هزار و ۴۷۱ میلیارد تومان در ایران هزینه کرده‌اند که نسبت به سال ۲۰۲۰ میلادی ۳۱.۳ درصد رشد کرده است. بر این اساس، درآمد گردشگری ایران از محل گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۲۱ میلادی، حدود ۲.۶ درصد از کل صادرات را به خود اختصاص داده است. 

معضلات گردشگری در نیمه دوم امسال

گردشگری امسال از نیمه دوم سال با مشکلات جدی مواجه شد و دولت نیز با بی توجهی کامل هیچ اقدامی برای رفع مشکلات این صنعت انجام نداد.

امیرپویان رفیعی شاد، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران به «فراز» گفت: سال ۱۴۰۱ را با امید آغاز کردیم چراکه پاندمی کرونا در حال گذر بود. در حال عبور از بایکوت دوساله گردشگری بودیم. زمزمه‌هایی شروع شد که گردشگری در حال رونق گرفتن است و شرایط رونق گردشگری فراهم است. سفرها به تدریج شروع شد.

او افزود: در نوروز ۱۴۰۱ سفرها رونق گرفت. اردیبهشت و خرداد پروتکل بهداشتی و قرنطینه و شرط و شروط کرونایی برداشته شد. در بهار وضعیت برای گردشگری بسیار مناسب بود. در تابستان شرایط امیدوارکننده‌ای داشتیم البته گردشگری به رونق ۹۸ نرسید اما فعالیت ها شروع شد. درخواست های بسیاری برای تورهای ورودی در پاییز داشتیم. تورهای داخلی، ورودی و خروجی بسیاری در حال برگزاری بود و برنامه ریزی‌ها برای برگزاری آن در پاییز نیز به نسبت بالا بود.

رفیعی شاد گفت: با وجود تمامی امیدواری ها و برنامه‌ریزی‌ها از شهریور با بحران مواجه شدیم. گپ کاری داشتیم و مانع بزرگی بر سر راه گردشگری ایجاد شد. امسال تیری به پیکره نیمه جان گردشگری اصابت کرد. گردشگری دو سال بحرانی را پشت سر گذاشت. در این مدت بسیاری از دفاتر مسافرتی تعطیل شدند و فعالان این صنعت بیکار شدند. بعد از کرونا چالش بزرگی پیش روی گردشگری ایجاد شد که این صنعت را مجددا دچار رکود کرد.

مالیات سنگین برای دوران کرونا

در دوران پاندمی کرونا بسیاری از کشورها نه تنها مالیات را بخشیدند بلکه بسته های حمایتی برای کسب و کارها ایجاد کرده و به آنها مبلغی برای جبران خسارت پرداخت کردند. در ایران اما اداره مالیاتی برای دوران شیوع کووید نیز مالیات های سنگینی وضع کرده است.

رفیعی شاد در این باره می‌گوید: بخشی از بحران گردشگری به دلیل رویکرد حاکمیت به این صنعت است. همواره گفته‌ایم از متولیان و مسئولان دولتی انتظار کمکی نداریم. در واقع از آن‌ها نمی‌خواهیم دست ما را بگیرند، توقع داریم پایمان را رها کنند. اداره شهرداری، مالیات و بیمه مشکلات بزرگی بر سر راه کسب و کارهای گردشگری ایجاد کرده‌اند. اداره مالیاتی برای دوران کووید ۱۹، مالیات های سنگینی برای تاسیسات و کسب و کارهای گردشگری تعیین کرده که منصفانه نیست.

او افزود: دولت و حاکمیت باید به صنعت گردشگری به عنوان نخستین صنعت درآمدزای دنیا بها بدهند. اما فقط به شعارهای تبلیغاتی در دوران انتخابات بسنده می کنند و در عمل هیچ حمایتی از این صنعت صورت نمی گیرد.

این فعال گردشگری تاکید کرد: اگر دولت به این درک رسیده که تنها راه برون رفت اقتصادی کشور گردشگری بوده و صنعتی زود بازده است، باید راهکاری برای رفع بحران آن پیدا کند.

صنعت حساس و بحران‌های تازه

گردشگری صنعتی است که تمامی مسائل اقتصادی، سیاسی، بین المللی و اجتماعی برروی آن تاثیر می گذارد. این صنعت دردانه اما با بی توجهی مسئولان تبدیل به مرغ عزا و عروسی شده و فقط در شعارهای تبلیغاتی از آن استفاده می شود.