نه قرعه‌کشی حذف شد و نه ۱۰۰هزار خودروی وارداتی به بازار رسید

حذف قرعه کشی خودرو، واردات ۱۰۰هزار دستگاه خودرو، کاهش قیمت تمام شده خودرو و تولید یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو، تنهای بخشی از وعده های وزارت صمت برای سال ۱۴۰۱ است که نه تنها امسال محقق نشده، بلکه بعید به نظر می رسد در سال آینده هم محقق شود.

به گزارش فراز، مسئولین وزارت صنعت، معدن و تجارت از شروع فعالیت دولت سیزدهم وعده های متفاوتی را در همه حوزه‌های زیر مجموعه به مردم داده‌اند که بیشتر آن ها نه تنها عملی نشده بلکه آمارها نشان می‌دهد حتی به عملی شدن هم نزدیک نیست. ما در چند گزارش به بررسی آخرین وضعیت این وعده‌ها خواهیم پرداخت.

در این گزارش نگاهی داریم به وعده‌های خودرویی فاطمی امین، وزیر صمت و مسئولین این وزارتخانه درباره خودرو. فاطمی‌امین در روز رای اعتماد خود در مجلس شورای اسلامی مدعی شد که تا سال ۱۴۰۴ سه میلیون دستگاه خودرو در کشور تولید خواهد شد که یک میلیون از آن صادر می‌شود. پس از آن نیز وعده‌های وزیر صمت درباره خودرو به همین شیوه ادامه پیدا کرد.

تغییر شکل لاتاری خودرو

وزیر صمت سال گذشته وعده تغییر شیوه فروش خودرو و حذف قرعه‌کشی خودرو را داده بود. در همین راستا سامانه‌ای طراحی شد تحت عنوان فروش یکپارچه خودرو. این سامانه در همان مرحله اول فروش برای همه خریداران پیامک موفقیت در خرید فرستاد و نهایتا پس از دوره کوتاهی از بازی خارج شد.

سپس شیوه فروش خودرو در بورس کالا که از پیشنهادات رزم حسینی، وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت بود، اجرایی شد. تقریبا تنها کار موفق در وزارت صمت دولت سیزدهم. البته همزمان با فروش خودرو در بورس کالا همچنان فروش خودروهای مشمول قیمت گذاری شورای رقابت از طریق قرعه‌کشی عرضه شدند.

اما نهایتا در بهمن ماه سال جاری وقتی سازمان بورس جلوی فروش خودروهای وارداتی بدون قبض ترخیص از گمرک ایستاد، وزارت صمت سازمان بورس را هم دور زد و به همان شیوه فروش از طریق سامانه بازگشت. البته سامانه‌ای جدید.

در این طرح قرار شد که ۵۰۰ هزار خودروی داخلی به مشتریانی که ۱۰۰ میلیون در حساب بانکی خود بلوکه می‌کنند عرضه شود. اما شیوه اولویت تخصیص در آن مشخص نشده است. البته منوچهر منطقی، معاون خودرویی وزارت صمت از اولویت‌بندی براساس میزان پول پرداختی سخن گفته بود ولی این موضوع تایید نشد تا اینکه نهایتا روز گذشته وزارت صمت اعلام کرد که برای تعیین اولویت زمان تخصیص خودروهای وارداتی که دو هفته پیش به همین شکل به فروش رسیدند قرعه‌کشی خواهد کرد.

بنابراین تا امروز ۲۲ اسفند ماه، وزارت صمت به وعده حذف قرعه‌کشی خودرو عمل نکرده و صرفا شکل آن را تغییر داده است.

کاهش ۱۵ درصدی قیمت تمام شده خودرو، رویا شد

اسفند سال گذشته، فاطمی امین وعده داد که در سال ۱۴۰۱ قیمت تمام شده خودروهای داخلی ۱۵ درصد کاهش خواهد داشت. این اتفاق رخ نداد و وزیر صمت دو ماه پیش در واکنش به افزایش قیمت بازار خودروهای داخلی به صراحت اعلام کرد که این افزایش قیمت ها ناشی از افزایش قیمت دلار است.

اما طی چند روز گذشته با انتشار خبر توافق ایران و عربستان قیمت دلار سیر نزولی به خود گرفت و در پی آن اندکی از حباب قیمت خودروهای داخلی نیز کاسته شد. فاطمی امین بلافاصله بعد از این کاهش اندک قیمت خودرو در بازار اعلام کرد که همه این کاهش قیمت ها به دلیل ریزش دلار نیست بلکه سیاست‌های وزارت صمت هم موثر بوده. کاش وزیر صمت اگر پاسخ نمی‌دهد که کاهش ۱۵ درصدی قیمت تمام شده خودرو چرا عملی نشده، بگوید که بالاخره قیمت خودرو در بازار را دلار کنترل می‌کند یا سیاست‌های وزارت صمت؟

جا ماندن از برنامه تولید خودرو

وزارت صمت مدعی بود که ۱۰۰ هزار دستگاه بیشتر از برنامه تولید خودرو در سال ۱۴۰۱، خودرو تولید خواهد کرد. برنامه تولید خودرو برای امسال یک میلیون و ۲۵۰ هزار دستگاه خودرو بود بنابراین با جمع وعده فاطمی امین، باید عدد تولید خودرو در پایان امسال به یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو می‌رسید اما طبق آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت و با در نظر گرفتن همان میزان تولید بهمن ماه برای اسفند ماه، مجموع خودروهای تولیدی تجاری و سواری در پایان امسال به عدد یک میلیون و ۱۵۰ هزار دستگاه خواهد رسید و این یعنی وزارت صمت نه تنها از وعده ۱۰۰ هزار تایی خود عقب است بلکه برنامه در نظر گرفته شده تولید را نیز به درستی پیش نبرده است.

آسیب این جاماندن از برنامه تولید سال آینده مشخص خواهد شد چرا که کمبود عرضه مستقیما موجب افزایش قیمت در بازار خواهد شد. این افزایش قیمت جدا از آن افزایش قیمت کارخانه‌ای ست که قرار است سال آینده محقق شود.

۱۰۰ هزار دستگاه خودروهای وارداتی کجاست؟

یکی از وعده‌های وزارت صمت دولت سیزدهم، آزادسازی واردات خودرو بود. وعده‌ای که واقعا هم محقق شد اما از مهرماه سال جاری که آیین‌نامه واردات خودرو در هیأت وزیران به تصویب رسید صحبت از واردات چند صد دستگاهی خودرو تا پایان سال جاری بود. نهایتا هم سرپرست دفتر صنایع خودرو، هم وزیر صمت و هم سخنگوی وزارت صمت مدعی شدند که تا پایان سال جاری دست کم ۱۰۰ هزار خودروی وارداتی به کشور وارد خواهد شد. امروز ۲۲ اسفند ماه است و ۷ روز دیگر سال ۱۴۰۱ به پایان می‌رسد. تا لحظه نگارش این گزارش به غیر از تایید ورود ۱۴۴ دستگاه خودرو به کشور، هیچ آمار رسمی دیگری از واردات خودرو منتشر نشده است. این در حالی است که وزارت صمت ۱۰۰ هزار خودرو وارداتی را با دریافت ۵۰۰ میلیون از ۱۰۰ هزار نفر پیش فروش کرده و اصلا مشخص نیست این خودروها چه زمانی قرار است وارد کشور شوند.

موارد بررسی شده در این گزارش بخشی از وعده‌های خودرویی وزارت صمت و فاطمی‌امین بود که محقق نشده، خروج شورای رقابت از عرصه قیمت‌گذاری، صادرات خودرو، افزایش کیفیت خودرو، تغییر در ساختار مدیریتی خودروسازان و... دیگر وعده های این وزارتخانه و وزیرش بوده که دست کم تا یک هفته مانده به پایان سال، محقق نشده است.