برای فهم عمق این ماجرا تصور کنید اگر آوارگان دنیا، یک کشور تشکیل میدادند، پانزدهمین کشور پرجمعیت جهان بود.
در پایان سال ۲۰۲۱، تعداد آوارگان اجباری ۸۹.۳ میلیون نفر بود که شامل:
- ۲۷.۱ میلیون پناهنده، از جمله ۲۱.۳میلیون پناهنده تحت نظارت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد و ۵.۸میلیون پناهنده فلسطینی تحت دستور آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک
- ۵۳.۲ میلیون آواره داخلی
- ۴.۶ میلیون پناهجو
- ۴.۴ میلیون ونزوئلایی آواره در خارج از کشور
تا ماه مه ۲۰۲۲، جنگ اوکراین این تعداد را به ۱۰۰ میلیون افزایش داده بود. این تعداد از آواره در سطح جهان، بیشترین میزان از زمان جنگ جهانی دوم و بیش از دو برابر ۴۲.۷ میلیون نفری است که تنها ۱۰ سال پیش به اجبار آواره شده بودند. برخی از آنها افرادی بودند که چندین بار در همان سال مجبور به فرار شدند.
به گزارش بانک جهانی، ۲۳ کشور با جمعیتی بالغ بر ۸۵۰ میلیون نفر، در سال ۲۰۲۱ با جنگها و درگیریهای با شدت بالا یا متوسط مواجه شدند. شورای پناهندگان نروژ اعلام کرده که در سال ۲۰۲۱، تنها ۱۰ بحران پناهندگی مهم در آفریقا رخ داده که همگی مورد غفلت قرار گرفتند.
«فیلیپو گراندی»، کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان این هفته با اشاره به «شگفتآور» بودن آمار و ارقام به خبرنگاران گفت: «اگر علاوه بر جنگ، بحران حقوق بشر، و مشکلات اقلیمی، بحران غذایی نیز داشته باشید، روندهایی را که در این گزارش توضیح دادم سرعت خواهد کرد.»
در سال ۱۹۵۱، سازمان ملل متحد، «کنوانسیون پناهندگان ۱۹۵۱» را پس از جنگ جهانی دوم و برای حمایت از حقوق پناهندگان در اروپا تنظیم کرد. در سال ۱۹۶۷، این کنوانسیون برای رسیدگی به وضعیت آوارگان در سایر نقاط جهان گسترش یافت.
تصویر زیر، ۷۰ سال سفر پناهندگان را از سال ۱۹۵۱ تا امروز نشان میدهد. تعداد پناهندگان، با افزایش از ۱۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۱ به بیش از ۳۰ میلیون در سال ۲۰۲۱، در طول تنها یک دهه، بیش از دو برابر شده است.
مصیبت آوارگان فلسطینی، قدیمیترین مشکل حلنشده پناهندگان در جهان است. در ۱۴ می سال ۱۹۴۸، قیمومیت بریتانیا برای فلسطین به انقضا رسید و اولین آتش جنگ اعراب و اسراییل شعلهور شد. نظامیان صهیونیست حداقل ۷۵۰هزار فلسطینی را از سرزمین اجدادیشان اخراج کردند.
بر اساس ارقام جمعآوریشده توسط کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، تعداد آوارگان فلسطینی تا سال ۱۹۵۲ به ۸۶۷هزار نفر رسید. امروز این رقم ۵.۸ میلیون نفر است.
افغانستان طی چهار دهه جنگ ویران شده است. از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹، این کشور، ، با جنگ خونین نیروهای شوروی علیه مجاهدین افغان، صحنه یکی از آخرین نبردهای جنگ سرد بود. تنها ۱۲ سال پس از خروج شوروی، افغانستان بار دیگر مورد تهاجم ایالات متحده قرار گرفت. بیشترین تعداد پناهجویان افغان در سال ۱۹۹۰و با ۶.۳ میلیون پناهجو ثبت شد.
جنگ در اوکراین، با ثبت بیش از ۷ میلیون جابجایی پناهجو از ۲۴ فوریه تا امروز، سریعترین و بزرگترین بحران آوارگی را از زمان جنگ جهانی دوم رقم زد. با احتساب آوارگان داخلی، تخمین زده میشود که حدود ۱۴میلیون اوکراینی مجبور به ترک خانههای خود شدهاند. اینفوگرافیک زیر سریعترین رشد بحران پناهندگی را در سراسر جهان به تصویر میکشد.
پس از اوکراین، سوریها با ۶.۸میلیون پناهجو، دومین جمعیت بزرگ پناهندگان امروزی و فلسطینیها با ۵.۸میلیون و ونزوئلاییها با ۴.۴میلیون پناهجو به ترتیب در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. از سوی دیگر، کشورهای با درآمد پایین و متوسط، میزبان حدود ۸۵درصد از پناهندگان جهان هستند. تا ماه ژوئن ۲۰۲۱، ترکیه میزبان بیشترین پناهجویان (۳.۷ میلیون نفر) بوده و پس از آن اردن (۳ میلیون نفر)، کلمبیا (۱.۷ میلیون نفر)، اوگاندا (۱.۵ میلیون نفر) و پاکستان (۱.۴ میلیون نفر) در رتبههای بعدی قرار دارند.
در اروپا، آلمان حدود ۱.۲ میلیون پناهنده را در خود جای داده بود که بالاترین رقم در این قاره است. کودکان نیز با تشکیل ۳۰درصد از جمعیت جهان، ۴۲درصد از کل افراد آواره اجباری را تشکیل میدهند.
بیش از ۴.۳ میلیون نفر در جهان بدون تابعیت هستند. یعنی توسط هیچ کشوری به عنوان شهروند شناخته نشدهاند. این امر دسترسی آنها به خدمات ضروری مانند آموزش، بهداشت، اشتغال و امکان سفر را دشوار میکند. برای کسانی که به اندازه کافی خوش شانس هستند که اسناد لازم برای سفر لازم داشته باشند، رفت و آمد آزاد اغلب با گذرنامهای که دارند محدود میشود.
در میان محدودترینها، افغانها، سوریها و سومالیاییها هستند که فقط میتوانند به کشورهای معدودی سفر کنند. از سوی دیگر، ونزوئلاییها و اوکراینیها می توانند وارد بیش از 100 کشور شوند.
اینفوگرافیک زیر تعداد کشورهایی را نشان میدهد که اتباع کشورهای مختلف میتوانند بدون ویزا یا با ویزا سفر کنند.
اردوگاههای پناهندگی به عنوان پناهگاهی امن موقت برای رفع نیازهای اولیه پناهندگان در نظر گرفته میشوند. با این حال، بسیاری از مردم در نهایت برای چندین دهه در این کمپها زندگی میکنند. به گفته کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در کنیا: «بسیاری از آوارگان بیش از ۱۶ سال را به عنوان پناهنده در سرپناههای موقت زندگی میکنند».
کمپ پناهندگی «کوتوپالونگ» در «کاکس بازار» بندگلادش، با حدود یک میلیون پناهنده بزرگترین کمپ پناهندگی در جهان است. این مجموعه از اردوگاهها میزبان پناهجویان مسلمان «روهینگیا» هستند که در سال ۲۰۱۷ از سرکوب نظامی در همسایگی میانمار فرار کردند. «روهینگیا» به عنوان «آزار دیده ترین اقلیت جهان» توصیف شدهاست. دولت میانمار آنها را یکی از ۱۳۵ گروه قومی رسمی کشور نمیداند و از سال ۱۹۸۲ از تابعیت محروم شدهاند.
اینفوگرافیک زیر تعدادی از بزرگترین کمپ های پناهندگان را در سراسر جهان نشان میدهد.
برای اکثر پناهندگان، بازگشت به کشور خود بر اساس یک انتخاب آزاد و آگاهانه راه حلی ارجح بر آواره ماندن است. بر اساس بررسیهای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و شرکای آن در سطح جهانی، حدود یک سوم تا نیمی از جمعیت پناهندگان تمایل خود را برای بازگشت به خانه در آینده اعلام کردهاند. ناامنی مداوم و ضعف معیشتی یا مسکن از رایجترین دلایلی است که پناهندگان را از بازگشت به کشورشان بازمیدارد.
بر اساس گزارش مرکز نظارت بر جابجایی داخلی، تنها در سال ۲۰۲۱، حدود ۲۳ میلیون نفر به دلیل رویدادهای خطرناک اقلیمی در کشور خود آواره شدند. «فیلیپو گراندی»، کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در بیانیهای گفت: «این رکوردی است که هرگز نباید ثبت میشد». این باید به عنوان زنگ خطری برای حل و فصل و جلوگیری از درگیریهای مخرب، پایان دادن به آزار و اذیت و رسیدگی به علل زمینهای باشد که مردم بیگناه را مجبور به ترک خانههای خود میکند».
گراندی خواستار اقدام برای رسیدگی به علل آوارگی شد و گفت که کمک های بشردوستانه فقط عواقب آن را درمان میکند. وی افزود: برای معکوس کردن این روند، تنها راه حل «صلح و ثبات» است تا مردم بیگناه، ناچار به قمار بین خطر در خانه یا فرار و تبعید نشوند.
دیاکو حسینی در گفتوگو با فراز پاسخ موشکی و پهپادی به اسراییل را بررسی کرد
در گفتوگوی فراز با ناصر نوبری، آخرین سفیر ایران در شوروی بررسی شد:
هفتخوان خرید گوشیهای اپل در ایران