سه‌شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ 19 March 2024
پنجشنبه ۰۴ شهريور ۱۴۰۰ - ۱۰:۱۸
کد خبر: ۴۶۳۲۶
بررسی یک شایعه فراگیر

چرا در افغانستان و عراق کسی کرونا نمی‌گیرد؟

«چرا در کشورهای همسایه ما، مانند عراق و افغانستان، با وجود رعایت نشدن شیوه‌نامه‌های بهداشتی، آمار ابتلا و مرگ و میر بر اثر کرونا ناچیز است؟» این پرسش به ظاهر موجه، در ادامه منجر به بروز شایعات بسیار، از بیهوده بودن رعایت شیوه‌نامه‌ها گرفته وجود دست‌های پشت‌پرده و مرموز برای ابتلای ایرانیان به کرونا- در گروه‌های خانوادگی و محافل مجازی شده است.

شایعه و شایعه‎‌پراکنی، از جمله عوارض خطرناک و آسیب‌‎رسان در دوران بحران است؛ به‎ ویژه آن‎که اغلب مردم در شبکه‌‎های اجتماعی مختلف حضور داشته و زیر بمباران شبهه خبرها و شایعات هستند و گاهی، ناآگاهی خود مردم و نیز شفاف نبودن مسئولان، موجب می‌شود، شایعه بر خبر درست غلبه کند؛ به این معنا که مردم بیشتر تمایل پیدا می‌کنند به باورکردن شایعاتی که هیچ اساس و بنیانی ندارد، باور شایعات به‌ویژه در بحران کرونا می‌تواند آسیب‌های جدی روانی داشته باشد. در چند روز اخیر، شایعه‌ای فراگیر زیر پوشش این پرسش منتشر شده «چرا در کشورهای همسایه ما، مانند عراق و افغانستان، با وجود رعایت نشدن شیوه‌نامه‌های بهداشتی، آمار ابتلا و مرگ و میر بر اثر کرونا ناچیز  است؟» این پرسش به ظاهر موجه، در ادامه منجر به بروز شایعات بسیار، از بیهوده بودن رعایت شیوه‌نامه‌ها گرفته وجود دست‌های پشت‌پرده و مرموز برای ابتلای ایرانیان به کرونا- در گروه‌های خانوادگی و محافل مجازی شده است.

 

دکتر هادی یزدانی،  در بررسی این شایعات با «فراز» همراه شده است. به گفته دکتر یزدانی تمام این شبهاتی که الان به‌صورت شایعه در میان مردم رواج پیدا کرده و از طریق شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، یک پاسخ مشخص دارد؛ در کشورهایی مثل عراق، افغانستان و کشورهای آفریقایی، اگر موردی از ابتلا یا مرگ ومیر در مورد کرونا اعلام نمی‌شود، دقیقا به این دلیل است که این کشورها مشکلات سیستماتیک در بهداشت و درمان و نیز فقر امکانات دارند، که موجب می‌شود اصلا کارشان به ارائه آمار نرسد. در افغانستان، هنوز یک سیستم بهداشت و درمان منسجم وجود ندارد و مردم هم معمولا برای درمان مراجعه نمی‌کنند. در مورد آمار، من یک مثال شفاف می‌آورم؛ در بررسی واکسن آسترازنکا مشخص شد که این واکسن عارضه‌ای دارد به شکل لخته شدن خون. در مورد این عارضه، بررسی کردند و عدد و آمار درآوردند و مشخص شد که ۴در یک میلیون، افرادی که این واکسن را دریافت کرده‌اند، این عارضه را نشان داده‌اند. وقتی‌که در این مورد عدد و آمار ارائه می‌شود، نشان‌دهنده این است که سیستم بهداشت و درمان و ارزیابی آن شرکت در این زمینه فوق‌العاده قدرتمند است و عالی عمل کرده، و با بررسی و تحقیق روی نمونه‌ها، توانسته به یک آمار دقیق برسد.

 

عدم ارائه آمار ، دلیل نبود بیماری و فوتی نیست

اگر در جایی آماری وجود ندارد، یا ارائه نمی‌شود، نشان دهنده عدم وجود بیماری نیست. اگر احتمال تاثیر ژنتیک یا جغرافیا تا این حد در ابتلا به این بیماری تاثیر داشت، باید مقالاتی در این زمینه از سوی پژوهشگران منتشر می‌شد، چون مسئله کرونا، مدام در حال رصد شدن است. مسئه این است که در این کشورها-افغانستان و عراق- اصلا فرصت و امکانات برای درآوردن  آمار وجود ندارد.در افغانستانی که الان درگیر جنگ است و طالبان قدرت را در دست گرفته، وزارت صحت آن‌جا نمی‌تواند آماری ارائه دهد. در این کشور همان بیمارستان‌های معمولی خودشان را اگر بتوانند اداره کنند، کار بزرگی کرده‌اند. دلیل این‌که چرا از این کشورها، آماری بیرون نمی‌آید اما در کشور ما آمار ارائه می‌شود این است که در این کشورها فقر سیستماتیک در مسئله بهداشت ودرمان اصلا به این کشورها فرصت رفتن به سمت آمار نمی‌دهد.

 

مردم میپرسند کشورهایی مانند ترکیه و آذربایجان چرا آمار نمی‌دهند؟

اتفاقا این کشورها هم مثل ما هم پیک دارند و هم آمار! البته باید به این نکته مهم اشاره کرد که تقریبا همه کشورهای دنیا در آمارهای ابتلا و فوتی کرونا، دست می‌برند و تقلب می‌کنند؛ هیچ‌کدام از آمارهای ارائه شده در این زمینه واقعی نیست. در ترکیه به علت مشارکت درکارآزمایی و تولید واکسن سینوواک با چین، واکسیناسیون با سرعت خوبی انجام شده و به یک ایمنی نسبی رسیده‌اند. اما هنوز هم آمار ابتلا و فوتی را گزارش می‌کنند. حالا مشکل این است که چون مردم ما به آن آمار توجه نمی‌کنند، دلیل عدم وجود آمار فوتی و ابتلا در این کشور نیست. چراکه ما بیشتر روی آمار کشور خودمان تمرکز کرده‌ایم، علت فرعیش این است  وزارت بهداشت بر اساس مستندات قطعی، فردی را به عنوان کووید قبول دارد که افراد pcr مثبت داشته باشند و پلن درمانی کووید هم روی آنان انجام شده باشد، واگر فوت کردند در این صورت به آمار افزود می‌شوند. اما افرادی که با وجود ابتلا به کرونا، به بیمارستان مراجعه نمی‌کنند، تست نمی‌دهند و تحت درمان قرار نگرفته و فوت می‌کنند، در آمار ذکر نمی‌شوند. علت دیگرش هم همان دستکاری آمار است که در همه جا اتفاق می‌افتد.

 

مقایسه نکنیم!

به نظر من اتفاق عجیب و غریبی درمورد عدم انتشار آمار کووید در این کشورها رخ نداده، ما نباید خودمان را با کشورهایی مانند افغانستان و عراق مقایسه کنیم. این کشورها در ارائه آمار قابل استناد چندان کارآمدی ندارند، دقیقا به دلیل وجود مشکل در ساختار بهداشت و درمان که به آن اشاره کردم.

 

افغانستان، مواد مخدر و عدم ابتلا به کرونا؟!

دکتر یزدانی اشاره می‌کند که یک شایعه عجیب دیگر هم در مورد کشور افغانستان وجود دارد؛ این‌که چون در این کشور تریاک کشت می‌شود و اغلب مردم مصرف‌کننده و در واقع معتاد هستند، به این دلیل مردم افغانستان، به کرونا مبتلا نمی‌شوند! در حالی‌که این‌طور نیست، در این کشور هم مردم در اثر ابتلا به کرونا فوت می‌شوند.

 

عراق و شایعه دلایل مذهبی عدم ابتلا به کرونا!

 

در مورد کشور عراق هم برخی اعتقاد دارند که به دلیل وجود حرمین شریفین در این کشور، مردم به کرونا مبتلا نمی‌شوند. در حالی‌که در کشور ما هم دو حرم بسیار مقدس امام رضا و حضرت معصومه قرار دارد، پس باید در کشور ما هم - دست‌کم د راین دو شهر- تعداد مبتلایان و فوتی‌ها کم باشد. اما چنین دلایلی هم غیرعلمی هستند و هم مبتنی بر شایعات. عراق هم از نظر ساختار بهداشت و درمان با مشکلات فراوانی مواجه است.

 

کشورهای آفریقا؛ عدم ثبات سیاسی

 

در کشورهای شمال آفریقا، مانند تونس، مصر، الجزایر و آفریقای جنوبی که تقریبا کشورهای مرفهی هستند و نظام سیاسی باثبات‌تری دارند، آمار هم ارائه می‌دهند. ولی بقیه کشورهای آفریقایی که ثبات سیاسی و اجتماعی ندارند، هیچ آماری ارائه نمی‌دهند. دقیقا در مورد این کشورها باید بر معضلاتی چون بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی و ضعف در ساختار و سیستم بهداشت و درمان تاکید کرد.

 

به شایعات فضا ندهیم

 

مسئله مهم در این میان، برخورد شفاف مسئولان با مردم است. هم قبل و هم بعد از بحران وقتی مکانیسم و عملکرد شفاف باشد؛ مجالی برای انتشار شایعه به‌وجود نخواهد آمد. وقتی مسئولان شفاف عمل نمی‌کنند، فضا برای گسترش شایعه باز می‌شود. قدرت شایعه در نبود شفافیت، خودش را نشان می‌دهد و می‌تواند موجب تخریب روانی مردم هم بشود. چنین شایعاتی به نظر از من اساس بی‌معناست و نباید به آن‌ها توجه کرد. البته ناگفته نماند که برخی هم در حال استفاده از قدرت تخریبی شایعه هستند که ضررش به مردم می‌رسد و مردم خودشان باید به نحوی بین اخبار درست و شایعه تفکیک قائل شوند و جلوی آسیب‌های روانی را بگیرند.

ارسال نظر
  • تازه‌ها
  • پربازدیدها
پیشنهاد سردبیر
زندگی

هفت‌خوان خرید گوشی‌های اپل در ایران

به دار و دسته آیفون‌دارها خوش آمدید!