جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ 29 March 2024
پنجشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۰ - ۰۴:۲۵
کد خبر: ۴۹۹۷۲
بودجه جشنواره فجر در هاله‌ای از ابهام

انتشار گزارش‌ مالی زیرشاخه‌های دولتی سینما ممنوع!

انتشار گزارش‌ مالی زیرشاخه‌های دولتی سینما ممنوع!
در روزگاری که بخش عمده جشنواره‌های دولتی، بودجه‌خوار هستند، جشنواره اصلی فیلم فجر تنها جشنواره‌ای است که در همه این سال ها درآمدی مطلوب از بلیت‌فروشی داشته با این حال همچنان این جشنواره هم متصل به بودجه  پنهان دولتی است!

زمان زیادی تا شروع چهل سالگیِ جشنواره فیلم فجر باقی نمانده است. جشنواره ای که انتظار می‌رفت در این سن پخته‌تر شود اما، همچنان در مسیر حاشیه می راند. نکته مهم آن‌که چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، درواقع نخستین دوره آن است که همسو با سیاست‌های فرهنگی دولت جدید قرار است برگزار شود. با این حال تاکنون انتقادات زیادی را متوجه خود کرده است و مهم ترین آن سکوت محض نسبت به بودجه و هزینه درنظر گرفته شده برای برگزاری این رویداد سینمایی است. از طرفی باید توجه داشت در روزگاری که بخش عمده جشنواره‌های دولتی، بودجه‌خوار هستند، جشنواره اصلی فیلم فجر تنها جشنواره‌ای است که در همه این سال ها درآمدی مطلوب از بلیت‌فروشی داشته با این حال همچنان این جشنواره هم متصل به بودجه  پنهان دولتی است!

 

تاریک روشن جشنواره های هنری

 

اگر به ساز و کار عملکرد فرهنگ و هنر کشور در حوزه سینما نگاهی داشته باشیم، هم راستا با میزان تولید (فارغ از کیفیت)، در بین رویدادهایی که در طول یک سال در ساحت فرهنگ و هنر کشورمان رخ می‌دهد، جشنواره‌های سینمایی هم از لحاظ تعداد و هم از حیث کیفیت، جایگاه ویژه‌ای دارند. جایگاهی که به دلیل جذابیت ذاتی دنیای سینما و تلویزیون، با موج رسانه‌ای و پوشش خبری فراوانی همراه می‌شوند. نکته مهم دیگر طرح این پرسش است که آیا این تعداد جشنواره سینمایی در کشور، از یک روال منطقی برخوردار است یا این‌که پدیده جشنواره زدگی (تعداد زیاد جشنواره با مخاطبان اندک) را به دنبال آورده است؟! پدیده‌ای که در آن صرف برگزاری یک رویداد هنری توسط یک‌ نهاد عموماً دولتی بدون توجه به کیفیت و پیامدهای برگزاری این رویداد، اهمیت می‌یابد و در سطح کلان اقتصادی، مجرای توزیع بودجه و ساز و کار این توزیع چندان مشخص نیست.

 

کمیت در جای خالی کیفیت!

 

پیش از هرگونه قضاوت در این زمینه باید آمار جشنواره‌های سینمایی و گونه‌های مختلف آن را بررسی کرد. طبق اعلام دفتر جشنواره‌ها و همکاری‌های بین‌الملل سازمان سینمایی و امور سمعی بصری، در شرایط معمولی، سالانه سی‌وهفت رویداد سینمایی در کشور برگزار می شود که از این تعداد، بیست‌ و هفت رویداد در قالب جشنواره رقابتی تعریف‌شده اند. ۱۰ رویداد باقی‌مانده نیز بیشتر به جشن‌های سینمای نظیر جشن سینمایی تلویزیونی دنیای تصویر (حافظ)، آکادمی سینما سینما و جشن خانه سینما، یا هفته‌های فیلم مانند هفته فیلم فرانسه، هفته فیلم ژاپن و هفته فیلم‌های اروپایی و برنامه‌هایی همچون شب کارگردانان سینما اختصاص دارد. همچنین از بیست‌وهفت جشنواره سینمایی، ۱۵ جشنواره صرفاً به فیلم کوتاه (داستانی، مستند و پویانمایی) اختصاص دارد. نکته جالب توجه این جاست که جشنواره‌های فیلم کوتاه ۵۵ درصد از تعداد کل جشنواره‌ها را تشکیل می‌دهد. هفت جشنواره نیز به فیلم‌های کوتاه و بلند اختصاصاً دارد و قالب رقابت سه فیلم نیز، تنها فیلم بلند است. اما آن چه در این مجموعه معضل مشترک است، خاستگاه آن هاست که اغلب دولتی است. به عبارت دیگر اکنون نهادهای حاکمیتی متولی نزدیک به سی جشنواره سینمایی هستند در حالی که جشنواره‌های بخش خصوصی از انگشتان یک دست هم تجاوز نمی‌کنند. البته حمایت و حضور دولت در توسعه زیرساختی یا تداوم برگزاری دو یا سه جشنواره کلیدی و قدیمی خالی از لطف نیست اما این‌که هر نهاد یا وزارتخانه‌ای با تکیه‌بر بودجه‌ای که دارد به دنبال برگزاری جشنواره سینمایی باشد چندان مطلوب نیست، به ویژه به این جهت که نهادهای خصوصی که به دنبال کار فرهنگی هنری هستند ضربه می‌خورند.

 

مجرای تخصیص و توزیع بودجه شفاف نیست!

 

جشنواره های سینمایی در کشور یک سر دارند و هزار سودا! از عاملیت گرفته تا نهادهای های حمایتی بانی در اجرا. در حالی که به نظر می رسد بودجه این جشنواره ها در راس، باید از سوی وزارت ارشاد معنی و از طریق سازمان سینمایی توزیع شود اما، از شهرداری گرفته تا شرکت های تعاونی و زیر شاخه های دیگر دولتی موجود در سینما چون فارابی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و … نیز در برگزاری این جشنواره ها نقش کاربردی دارند. از لحاظ استاندارد این اتفاق به سه عامل بستگی دارد. تخصیص اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه ، دوم نحوه پرداخت آن از خزانه به سازمان سینمایی و سوم عملکردی که از موسسه دریافت خواهد شد ضمن این که پرداخت اعتبار به موسسات تابع شرایط و زمان اجرای هر فعالیت است. در بخش عاملیت، موسسه رسانه های تصویری وابسته به وزارت ارشاد تا قبل از سال ۹۸ عاملیت جشنواره های فجر و جشنواره فیلم کودک را به عهده داشت اما این موسسه در سال ۹۸ به دلیل ابهامات مالی با فارابی ادغام و عاملیت جشنواره  نیز منتقل شد.

 

سازمان سینمایی در سایه ابهامات مالی

 

یکی از مهم ترین ابهامات عملکرد مالی سازمان سینمایی طی ادوار گذشته مربوط به جشنواره های ملی و بین المللی فیلم فجر بود. موضوعی که مدت ها مورد بحث قرار گرفت اما هیچ وقت بودجه شفافی برای این دو جشنواره بزرگ کشور اعلام نشد. متاسفانه این رویه در آرایش تازه سازمان سینمایی نیز در حال دنبال شدن است. همین موضوع مدتی رسانه ها را مشغول کرد که واقعا کدام بودجه اعلامی درست است و دبیران این دو رویداد را در مقابل هم قرار داد تا رقم دقیق بودجه آن ها مشخص شود. چرا اعلام یک رقم کلی برای هزینه کرد یک جشنواره باید اینقدر ابهام داشته باشد و نتوان یک رقم قابل استناد برای آن ها اعلام کرد؟ حال اینکه گام اصلی در شفاف سازی مالی اعلام این ارقام نیست بلکه ریز هزینه کرد و اسناد مرتبط با این هزینه هاست که با حکایت اعلام بودجه جشنواره ها نباید انتظاری در اعلام هزینه ها داشت.موضوع مورد اشاره ما البته بودجه و نوع هزینه کرد آن در جشنواره های ملی و بین المللی نیست بلکه مجرای اعطای بودجه به این جشنواره هاست که گویا بین زیر شاخه های دولتی سینما در نوسان و البته نامشخص است!

ارسال نظر
  • تازه‌ها
  • پربازدیدها
پیشنهاد سردبیر

در گفت‌وگوی فراز با ناصر نوبری، آخرین سفیر ایران در شوروی بررسی شد:

برد و باخت ایران در جنگ اوکراین | جمهوری باکو دست‌ساز استالین است

زندگی

هفت‌خوان خرید گوشی‌های اپل در ایران

به دار و دسته آیفون‌دارها خوش آمدید!