در یافته‌های کیهان‌شناسی، ابری بزرگ و جامانده از سحابی نخستین از همان انفجاربزرگ، پانزده میلیارد سال پیش‌ در قیاس خورشیدی ما ساکنان زمین، سیلی عظیم از انرژی ناب را به جهان بیدار گسیل داشت. تا درچهار میلیارد و ششصد میلیون سال پیش، منظومه خورشیدی و زمین، تکوین یابد و دریک فرایند و پیوستگی تکاملی چهارمیلیارد وچهارصدمیلیون سال پیش اقیانوس های زمین سامان یابند. در سه میلیارد سال قبل هم، قاره‌ها بخشی از پوسته‌ی زمین سر از آب برآوردند، پوسته‌ای که برسهمی از همان انرژی ناب انباشته درهسته‌ی گدازان زمین احاطه دارد و سرچشمه‌ی دگرشکلی و زمینلرزه‌هایی است که همواره در زمین رخ داده است.

آتشفشان دماوند فعال شده است؟