نامزدها بفرمایید امتحان!

یک عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها از بررسی کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی در جلسه امروز این کمیسیون خبر داد. جلال رشیدی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تشریح جلسه امروز کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها بیان کرد:«در جلسه امروز کمیسیون کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. این طرح دارای موارد متعددی است که امروز در کمیسیون به بحث گذاشته شد و نمایندگان پیشنهادات و نظرات خود را مطرح کردند.» نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی تصریح کرده «این طرح بسیار جامع بوده و بررسی آن امروز در کمیسیون آغاز شده است. کلیات این طرح هنوز به تصویب نهایی کمیسیون نرسیده و فعلا نظرات و پیشنهادات در کمیسیون به بحث گذاشته شد.»

طراحان این طرح می گویند «ضرورت اصلاح قوانین انتخاباتی و رفع نواقص و کاستی‌های قانون انتخابات همواره به عنوان یکی از چالش‌های نظام انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران مطرح بوده» و این مساله «مکررا از سوی نهاد‌های مجری و ناظر انتخابات به عنوان یک درخواست از مجالس قانون‌گذاری در ادوار مختلف طرح شده است.» طی سالیان گذشته همواره چنین طرح هایی از سوی نمایندگن مجلس مطرح شده که هیچ کدام سرانجامی نداشته اند. آخرین آن ها به طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات در مجلس دهم است که در آخرین روزهای آن تصویب شد و بی نتیجه ماند.

طرحی برای شورای نگهبان

طرح جدید مجلس برای اصلاح قانون انتخابات که گفته می شود با مشورت این شورا نیز نوشته شده سعی دارد تا شرایط نامزدی انتخابات را سخت تر کند. برای مثال در تبصره یک این طرح درباره شرایط صلاحیت های عمومی نامزدها آمده:«عدم اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی و عدم وابستگی به گروه‌های غیرقانونی و رژیم گذشته بر اساس گزارش وزارت اطلاعات یا سازمان اطلاعات سپاه» تبصره ای که به وضوح نسبت به قبل وسعت بیشتری یافته است. موضوعی که با انتقاد گسترده اصلاح طلبان هم همراه شده است. پیش از این شورای هماهنگی اصلاح طلبان به این طرح واکنش نشان داده بود. این شورا در بیانیه خود رویکرد این طرح را «محدود کردن بیش ازپیش حق انتخاب مردم و نهادینه ساختن نگاه قیم مآبانه و محجور تلقی کردنمردم و نقض سازمان‌یافته‌ی اصول مقوم مردمسالاری در قانون اساسی، به ویژه اصل اتکای امور کشور به آرای عمومی (اصل ششم)، اصل حاکمیت ملی (اصل پنجاه و ششم) و اصل تفکیک قوا (اصل پنجاه و هفتم)» دانسته بودند. موضوعی که علی مطهری، نائب رئیس مجلس دهم نیز به آن اشاره کرده و گفته بود:«طرح اولیه مجلس قطعا در جهت کاهش مشارکت مردم خواهد بود.»

آزمون شورای نگهبان از نمایندگان

یکی از عجیب ترین قسمت های طرح جدید آزمون از نامزدهای انتخابات مجلس است. در بخش شرایط اختصاصی نامزدها در قانون آمده که آن ها باید «شایستگی علمی» لازم را برای نامزدی مجلس داشته باشند. طراحان این طرح سعی کرده اند تا با الحاق یک ماده به قانون سابق این شایستگی را مورد آزمون قرار دهند. براساس ماده یک الحاقی این طرح «به منظور احراز شایستگی علمی و نیز توانایی فکری داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی سازمان سنجش آموزش کشور موظف است با نظارت شورای نگهبان حداقل یک سال قبل از پایان هر دوره مجلس شورای اسلامی نسبت به برگزاری آزمون اقدام نمایند.» در تبصره یک این ماده هم تاکید شده آزمون این ماده با «تایید شورای نگهبان» مشخص خواهد شد. هرچند در تبصره دوم این ماده کسانی که سابقه یک دوره نمایندگی مجلس را دارند از این طرح مستثنی شده اند.

حال باید دید که مجلس یکدست اصولگرایان با مشاوره شورای نگهبان این طرح را تصویب می کند یا این طرح هم مانند طرح های پیشین به فراموشی سپرده خواهد شد.