پنجشنبه ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ 28 March 2024
دوشنبه ۱۳ دی ۱۴۰۰ - ۱۲:۰۳
کد خبر: ۴۹۶۰۴
دکتر مرتضی افقه در گفتگو با «فراز» بررسی کرد

افزایش مالیات سیگارِ داخلی، قاچاق را بیش‌تر می‌کند یا کم‌تر؟

افزایش مالیات سیگارِ داخلی، قاچاق را بیش‌تر می‌کند یا کم‌تر؟
براساس اعلام سازمان امور مالیاتی، قانون مالیات بر ارزش افزوده از امروز ۱۳ دی ماه اجرا می‌شود؛ بر این اساس نرخ‌های بازدارنده‌ای برای انواع سیگار و محصولات دخانی برای شمولیت مالیات و عوارض تعیین شده است. درحالی این نرخ‌ها برای مالیات سیگار در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ مالیات بر فروش سیگار بیش از ۸۷ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته و رقم آن ۲۳۰۹ میلیارد تومان تعیین شده است.

در رابطه با افزایش مالیات بر سیگار و طبعا افزایش قیمت سیگار تولید داخل، «فراز» روز گذشته، به بررسی جامعه شناختی و تاثیر این گرانی بر کاهش مصرف، پرداخت. اما امروز قصد داریم به ماجرای افزایش قیمت سیگار، همراه با دکتر مرتضی افقهُ اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه، نگاهی اقتصادی داشته باشیم.

 

آقای دکتر نگاه شما به عنوان یک اقتصاددان به مسئله افزایش سیگار چگونه است؟

ابتدا باید مشخص شود که هدف دولت از بستن مالیات روی سیگار چیست؟ چون گاهی دولت از مالیات، به عنوان یک سیاست استفاده می‌کند در جهت کاهش مصرف آن کالا. اما توجه به این نکته مهم ضروری است که مالیات بستن یا افزایش مالیات باید با توجه به «کشش قیمتی» آن کالا انجام شود. کشش قیمتی هم به این معناست که اگر قیمت کالایی به این ترتیب افزایش پیدا کند، آیا مصرف آن، به آن اندازه‌ای که انتظار می‌رود، کاهش می‌یابد یا نه؟ سیگار، اصطلاحا جزو کالاهای «کم کشش» هست، یعنی افزایش قیمت آن، موجب کم یا خیلی کم شدن مصرف آن نخواهد شد. به نظر من هدف از مالیات بستن به سیگار و یا افزایش آن، روشی است برای درآمدزایی دولت، نه با هدف کاهش مصرف یا  تولید آن. نهایتش این است که سیگاری ها از هزینه‌های دیگرشان می‌زنند و به سمت کاهش مصرف سیگار نمی‌روند!

 

به نظر شما با افزایش قیمت سیگار داخلی، چه اتفاقی در مورد قاچاق سیگار خواهد افتاد؟

طبیعی است که اگر قیمت سیگار تولید داخل افزایش پیدا کند، قاچاق سیگار خارجی بیشتر خواهد شد. اگر قیمت سیگار قاچاق نسبت به قیمت سیگار داخلی، کمتر و یا حتی برابر و یا نزدیک شود، به دلیل کیفیت بهتر، ترجیح سیگاری‌‌ها، نتیجه این روند رفتن به سوی مصرف سیگار قاچاق و به زیان تولید داخلی خواهد بود.

 

پس در واقع می‌توان اینطور در نظر گرفت که مالیات بستن به سیگار، بیشتر به دلیل کسری بودجه است؟

اگر از بیرون به این مسئله نگاه کنیم، بله. دولت به دچار کسری بودجه است و برای جبران آن به هر چیزی متشبث می‌شود، یعنی به هر موردی که در ان احتمال درآمدزایی بوده، دولت به آن چنگ زده. ولی متاسفانه، اوضاع اقتصادی چنان پیچیده است که دولت نمی‌تواند یا فرصت ندارد به تبعات چنین رفتارهایی فکر کند، فعلا فقط در پی این است که به هر طریقی کسری بودجه عظیم را به انحاء مختلف جبران کند. و این نوع تشبث‌ها و چنگ زدن‌ها، تبعات منفی دارد که در اضطراری که دولت دچار آن است، به آن توجهی نمی‌کند.  

 

این تبعات منفی که اشاره می‌کنید چه هستند؟

افزایش مالیات در کنار حذف ارز، موجب تورم شدید خواهد شد. در حالی‌که خود دولت با این برنامه جلو آمده که از شدت تورم بکاهد. اما با افزایش مالیات و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌ویژه از داروها و کالاهای سبد معیشتی مردم، که اخیرا حتی قبل از اتمام سال به‌صورت چراغ خاموش آغاز شده، شوک تورمی بزرگی به جامعه وارد شده و موجب ریزش طبقه متوسط خواهد شد، اگر البته تا کنون چیزی از این طبقه-که سرمایه اجتماعی دولت‌هاست-باقی مانده باشد!

 

ارسال نظر
  • تازه‌ها
  • پربازدیدها
پیشنهاد سردبیر

در گفت‌وگوی فراز با ناصر نوبری، آخرین سفیر ایران در شوروی بررسی شد:

برد و باخت ایران در جنگ اوکراین | جمهوری باکو دست‌ساز استالین است

زندگی

هفت‌خوان خرید گوشی‌های اپل در ایران

به دار و دسته آیفون‌دارها خوش آمدید!