مسیریاب «بلد» از تعدیل نیرو و ادامه فعالیت تنها تا پایان سال خبر داد
«بلد» آماده حرکت نیست!
آنچه بیش از همه در اطلاعیه «بلد» پررنگ جلوه می‌کند، نامشخص و مبهم بودن آینده آن است. هرچند «بلد» در این بیانیه به طور مستقیم به پایان خود اشاره نمی‌کند اما جمله‌ها گویی به صورت غیرمستقیم نظر به این مساله دارند.
«بلد» آماده حرکت، نیست! بله. این جمله به گوش هرکدام از ما که برای حمل و نقل روزمره‌مان، از تاکسی‌های اینترنتی استفاده می‌کنیم، آشناست اما کمی متفاوت. نگارنده نیز در گذاشتن فعل «نیست» خبط نکرده و طبق اطلاعیه‌ای که صبح امروز گروه «هزاردستان» در ارتباط با آینده فعالیت نقشه و مسیریاب «بلد» منتشر کرده، به نظر می‌رسد نه تنها آینده «بلد» بلکه سایر مسیریاب‌ها نیز در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و مصداق همان ترکیب آماده نبودن شده است.
کنار زدن ویز برای میدان دادن به رقبای داخلی
بومی‌سازی فضای مجازی تنها مختص کنار زدن شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و سایت‌های پخش فیلم، مرورگر‌ها و حتی بازی‌های آنلاین برای میدان دادن و ایجاد انحصار برای نسخه‌های داخلی نبوده و مسیریاب‌های کاربردی مردم نیز بارها مورد تکانه‌ها و محدودیت‌های قضایی قرار گرفتند.
حتما گذر هرکدام از شما به مسیریاب‌های گوگل یا Maps که به صورت پیش‌فرض روی تلفن‌های هوشمند نصب شده‌اند افتاده است. مسیریاب‌هایی که البته هر بار با اعمال محدودیت و فیلترینگ در خدمات دادن به مخاطبان خود، به نوعی بازماندند. مسیریاب‌هایی که جدا از استفاده فردی، یکی از پایه‌های اصلی مجموعه‌های حمل و نقل اینترنتی را نیز تشکیل داده‌اند. تا سال ۹۵، اپلیکیشن «ویز»، اصلی‌ترین و کاربردی‌ترین مسیریاب هم در تاکسی‌های اینترنتی و هم برای وسایل نقلیه عموم مردم قابل دسترس و استفاده بود. تا اینکه در تابستان همان سال، دادستانی با جاسوس خواندن این اپلیکیشن و با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران «ویز» اسرائیلی بودند، دستور به فیلتر این برنامه داد. اما پس از فیلتر شدن باز هم رانندگان از طریق ابزارهای مختلف فیلترشکن اقدام به استفاده از آن کردند. تا اینکه در آبان سال ۹۶، بنابر دستور دیگری از دادستانی کل کشور، تمام سرویس‌های اینترنتی حمل و نقل موظف به منع استفاده از این برنامه در گوشی رانندگانشان شده‌اند و اپلیکیشن بومی «دال» که به گفته کارشناسان، اطلاعات ترافیکی Google Map استفاده می‌کرد به عنوان جایگزین اعلام شد.
بومی‌سازی پرهزینه، دامن داخلی‌ها را هم گرفت!
«دال» درواقع شروع کننده مسیری بود که از دل آن مسیریاب‌های بومی دیگری از جمله «بلد» و «نشان»، شکل گرفتند. برنامه‌هایی کاملا کپی شده از اپلیکیشن «ویز»، که با خالی کردن میدان رقابت توسط مسئولان و نهادهای قضایی، فرصت اظهار وجود یافتند. میدان یافتن در صحنه‌ای خالی که البته هر بازیگری می‌توانست در آن، نقش اول را ایفا کند و همین هم شد. چراکه این مسیریاب‌ها آرام آرام در تلفن‌های همراه بخشی از مردم جا بازکردند. هرچند این نوع از استراتژی، تربیت تجاری و رقابت نابرابر بسیاری را انگشت به دهان کرد اما ماجرا وقتی اعجاب‌انگیزتر می‌شود که تصمیم غیرکارشناسی، ناگهانی و بی‌توجه به زیرساخت‌های موجود و مورد نیاز بومی‌سازی اینترنت، سبب شده که جدا از آسیب دیدن کسب‌کارهای آنلاین و به مشکل خوردن مردم در زندگی روزمره خود، حالا اپلیکیشن «بلد» که بسیاری از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی برای حمل و نقل مسافر از آن استفاده می‌کردند را با مشکل جدی مواجه کند. مشکلی که متولیان این برنامه را ناچار به تعدیل نیرو و فکر به عاقبت کاری خود کرده است!
بلد به پایان سلام می‌کند؟
آنچه بیش از همه در اطلاعیه «بلد» پررنگ جلوه می‌کند، نامشخص و مبهم بودن آینده آن است. هرچند «بلد» در این بیانیه به طور مستقیم به پایان خود اشاره نمی‌کند اما جمله‌ها و واژه‌ها گویی به صورت غیرمستقیم نظر به این مساله دارند. بیانیه «بلد» با اشاره به پایان همکاری با ده‌ها نفر از کارکنانش آغاز می‌شود و سپس به بحث نبود سرمایه‌گذار، بلاتکلیفی مرحله خروج از استارتاپ، فضای پر ابهام فعلی و تلاش برای جابه‌جایی افراد شاغل در بلد به سایر شرکت‌های گروه می‌رسد: «ما از بابت شرایط به وجود آمده برای همکارانمان متاسفیم و تمامی تلاش خود و دیگر شرکت‌های گروه را به کار می‌گیریم که در فضای سخت و پر ابهام فعلی، جابجایی این افراد توانمند و با استعداد در گروه، با سختی‌های کمتری همراه شود. ما ارائه خدمت توسط نقشه و مسیریاب بلد به کاربرانش را تا پایان سال جاری تضمین می‌کنیم. در عین حال به زودی در مورد آینده این محصول و تبعات آن برای میلیون‌ها کاربری که تمام این سال‌ها به آن اعتماد کرده‌اند اطلاع‌رسانی دقیق‌تر انجام خواهیم داد.»
«بلد» به ادعای خودش بیش از ده میلیون کاربر دارد و بیش از پنج سال است که شروع به کار کرده است یعنی تقریبا همزمان با منع استفاده از «ویز»! به نظر می‌رسد شرایط فعلی اینترنت، در کنار ایده‌های خوب «بلد» مانند تصویر واقعی خیابان‌ها و واقعیت افزوده، که البته در حد همان ایده ماند، نه تنها «بلد» را به عنوان یک مسیریاب داخلی با مشکل مواجه کرد بلکه تاکسی‌های اینترنتی را که ناچار به استفاده از این برنامه‌ها هستند نیز دچار سردرگمی کرد. درک این بحران وقتی آسان‌تر می‌شود که بدانید حدود یک میلیون نفر فقط در همین پلتفرم‌های خدماتی مانند اسنپ و تپسی مشابه مشغول به کارند که قطع اینترنت موبایل تاثیر مستقیمی بر زندگی آن‌ها دارد. همچنین در زمینه تاکسی‌های اینترنتی در طول روز نزدیک به سه میلیون سفر انجام می‌شود که هزینه حذف ناگهانی همه این‌هه غیرقابل کتمان است.
از مشکل در بارگذاری نقشه تا نشان ندادن مسیر
«تا پیش از این هم در برخی نقاط به دلیل مشکل اینترنت حتی نقشه درست بارگذاری نمی‌شد. حالا با قطعی اینترنت کار با مسیریاب بیش از پیش سخت شده است». این را یکی از رانندگان اسنپ می‌گوید. ۵۳ ساله و بازنشسته است و طبق گفته خودش، حقوق بازنشستگی کفاف زندگی‌اش را نمی‌دهد. برای همین مجبور است روی ماشین کار کند.
او می‌گوید: «بسیاری از رانندگان از دو مسیریاب بلد و نشان استفاده می‌کنند. بلد حتی فضای کاربری راحت‌تری داشت و برای امثال من که از این گوشی‌ها سردر نمی‌آوریم، کار را راه می‌انداخت. حالا اما گاهی پیش می‌آید که از اول اصلا نقشه باز نمی‌شود و یا سرعت نشان دادن مسیرها آن‌قدر کند است که بعضا از مسافر خواهش می‌کنم اگر مسیر‌یابی در تلفن خود دارد کمک کند که زود به مقصد برسیم. می‌گفتند برنامه‌های داخلی به مشکل نمی‌خورد اما به این سادگی‌ها که نیست. همه این‌ها زنجیروار به هم مرتبط است.»
مشکل مسیریاب اما انگار در بسیاری از رانندگان به درد مشترک بدل شده است. یکی دیگر از رانندگان که از شهرستان به تهران آمده و مشغول به کار در اسنپ و تپسی است می‌گوید: «بسیاری از رانندگان که در این برنامه‌ها کار می‌کنند پی بیمه نشدن، سهمیه ناکافی بنزین، هزینه‌های بالای تعمیر خودرو و کمیسیون بالا را به تن خود زده بودند. در یک ماه گذشته نیز به خاطر شرایط پیش آمده، درخواست سفرمان کم شده بود. حالا این وضعیت اینترنت نیز نورعلی‌نور است.»
او درباره معضل مسیریاب اما ادامه می‌دهد: «ممنوع کردن ویز، یک جور اذیت بود. هم برای مسافر و هم رانندگان. تا قبل از آن با وجود فیلتر شدن باز هم بسیاری از ویز استفاده می‌کردند اما شرایط به جایی رسید که اگر ویز را باز می‌کردید برنامه اسنپ برایتان باز نمی‌شد. چند سال است که در حال حذف و نصب مسیریاب‌های مختلف هستیم. همه هم داخلی. آخرینش بلد بود که شما درباره‌اش پرسیدید. خب بی‌انصافی‌است اگر بگویم خوب نبود. از اکثر رانندگان هم بپرسید با همین بلد کار می‌کنند. وضعیت اینترنت کمی ضعیفش کرد اما باز کار را راه می‌انداخت. باید فکر اساسی به حال مسیریاب کنند. چون تاکسی اینترنتی اصلا بدون مسیریاب معنی نمی‌دهد. مخصوصا برای امثال من که مسیرها را به درستی بلد نیستیم. اینترنت هم اگر اینطور بماند فکر نکنم تاکسی‌ها بتوانند دوام بیاورند. چون همانطور که گفتم درخواست سفر ما همینطور هم کم شده بود. نمی‌دانم آیا اصلا فکری به حال اینهمه راننده که در اسنپ، تپسی و باقی برنامه‌ها کار می‌کنند کرده‌اند؟ راستش بعید می‌دانم!»
«بلد» اما اولین پلتفرم گسترده ایرانی نیست که مغلوب تصمیمات غیراصولی و غیرکارشناسی شده و احتمالا آخرین آن نیز نخواهد بود. برای مسئولانی که هنوز نپذیرفته‌اند که امروزه اینترنت برای اقتصاد، حکم هوا را دارد نیز اساسا مساله میلیون‌ها فرد که وابستگی شغلی به اینترنت دارند مطرح نیست. وضعیتی هشداردهنده برای پلتفرم‌های داخلی که امید است مانند «بلد» مصداق بیت «ما آزموده‌ایم در این شهر بخت خویش/بیرون باید کشید از این ورطه رخت خویش»، نشوند.
دیدگاه تان را بنویسید