مقامات کشورمان می گویند که تهران پس از پذیرش ایده واشنگتن، به واسطه قدردانی از تلاشهای شیخ تمیم امیر قطر نسبت به تلاشهایی که در راستای احیای برجام انجام داد، ایده برگزاری مذاکرات دوجانبه با آمریکا در دوحه را مطرح کرده است. مذاکرات دو روزه ای که در ۲۸ و ۲۹ ماه ژوئن (هفتم و هشتم تیرماه) با حضور تیم مذاکره کننده ایران به ریاست علی باقری کنی مذاکرهکننده ارشد کشورمان، تیم مذاکره کننده آمریکا با ریاست رابرت ملی نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران و انریکه مورا معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد این اتحادیه در مذاکرات وین برگزار میشود.
ایده اولیه برگزاری مذاکرات فرابرجامی تهران و واشنگتن از سوی آمریکا و از طریق اروپا به اطلاع مقامات ایران رسید؛ این موضوع در آخرین گفت وگوی تلفنی جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا- پیش از سفر به تهران- و حسینامیرعبدالهیان وزیر امورخارجه کشورمان مطرح شد و پس از موافقت ایران با این پیشنهاد، ایالات متحده نیز پذیرفت که این مذاکرات فرابرجامی در شهری جدای از وین برگزار شود.
به گفته سعید خطیبزاده سخنگوی اسبق وزارت خارجه کشورمان، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار اخیر خود از ایران، از جانب مقامات ایالات متحده متعهد شده است که واشنگتن در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل عمل کرده و به تعهدات خود در این زمینه پایبند باشد. او اظهار کرد: « بورل از سوی مقامات واشنگتن قول داده است که چرخه انتفاع اقتصادی ایران از احیای برجام را تضمین کند و موضوعات اختلافی نیز مورد بررسی قرار بگیرد. »
سخنگوی سابق وزارت خارجه در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران که دیروز برگزار شد، همچنین تأکید کرد: « این مذاکرات تنها درباره چند موضوع باقیمانده در رفع تحریمها خواهد بود و به توافقات وین چیزی افزوده و کاسته نخواهد شد. »
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، ایران به جهت تقدیر از تلاشهای شیخ تمیم در روند احیای برجام، پیشنهاد شهر دوحه را برای برگزاری مذاکرات دوجانبه با ایالات متحده مطرح کرد که با موافقت طرف آمریکایی همراه بود؛ امیر قطر پیش از این با ابراز خوشبینی از اینکه ایران و آمریکا بتوانند به یک توافق دست یابند گفته بود که کشورش آماده کمک به حل این مسأله است.
در نیمه دوم اردیبهشت ماه بود که شیخ تمیم بنابر آنچه پاسخ به دعوت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران گفته میشد به تهران آمد و با رهبر انقلاب و رئیس قوه مجریه کشورمان دیدار کرد. خبرگزاری رؤیترز در آن مقطع زمانی، هدف این سفر را کمک به یافتن راه حلی میان ایران و آمریکا در گفتگوهای احیای برجام عنوان کرده بود اما جالب است که سفر یک روزهامیر قطر به تهران همزمان با سفر انریکه مورا، مذاکرهکننده ارشد اتحادیه اروپا در مذاکرات وین به تهران صورت گرفت و برخی از رسانهها همزمانی این دو سفر را تلاشهای غرب برای ترغیب ایران نسبت به نشستن مجدد پای میز مذاکرات دانسته بودند. تلاشهایی که حالا بعد از گذشت یک ماه واندی از انجام آن به بار نشسته است و تهران و واشنگتن پذیرفتهاند که مذاکرات دوجانبه اما غیر مستقیمی را با تسهیلگری طرف اروپایی برگزار کنند.
آمریکاییها در آن زمان مدعی بودند که «درخواستهای غیرهستهای ایران و مواردی چون حذف نام سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی آمریکا”FTO” از دلایل اصلی بنبست در مذاکرات وین بوده است. » در همین رابطه رؤیترز در آخرین گزارش پیش از برگزاری دیدار دوجانبه ایران و آمریکا نوشته است «ایران از تقاضای خود برای لغو تحریمهای سپاه صرف نظر کرده است، اما هنوز دو موضوع حل نشده که یکی از آنها در مورد تحریمهاست، باقی مانده است. »
سعید خطیبزاده، در نشست روز دوشنبه خود با خبرنگاران در رابطه با موضوعاتی که قرار است در مذاکرات دوجانبه تهران و واشنگتن در وین به آنها پرداخته شود، اینطور گفته بود که « این مذاکرات درباره ابعاد هستهای نیست و تنها درباره بخشهای اختلافی است که در خصوص چند موضوع باقیمانده در حوزه رفع تحریمهاست؛ این مذاکرات صرفاً درباره موضوعات اختلافی است که در آخرین جلسه وین باقیمانده بود. »
سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین با عنوان این مطلب که «تا درباره همه چیز توافق نشود درباره هیچ چیز توافق نمیشود. » موفقیت برگزاری مذاکرات دوحه را منوط به پذیرش خواستههای ایران از سوی آمریکا دانسته بود. موضوعی که جک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز در مقام حمایت از موضع واشنگتن در این دور از مذاکرات به آن پرداخته و گفته است: « توافق برای احیای برجام روی میز و قابل دسترسی است و این بستگی به تصمیم ایران دارد که آن را قبول یا رد کند.»
این باور وجود دارد که آنچه از سوی مقامات تهران و واشنگتن در رسانهها مطرح میشود بیشتر جنبه نمادین دارد و ایران و آمریکا پذیرفتهاند که برای رسیدن به اهداف خود از نشستن پای میز مذاکرات، اندکی از خواستههای خود کوتاه بیایند. برای تهران، رفع تحریمها و امکان برقراری مرودات تجاری و بانکی با تمامی کشورهای جهان و برای واشنگتن نیز دریافت امتیاز احیای برجام پیش از برگزاری انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا و البته کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی پس از امکان فروش نفت ایران به کشورهایی که مایل به تامین نیاز خود از روسیه نیستند، از اهمیت بسزائی برخودار است.
در گفتوگوی فراز با ناصر نوبری، آخرین سفیر ایران در شوروی بررسی شد:
هفتخوان خرید گوشیهای اپل در ایران