جهان‌وطن باشیم یا ملی‌گرا؟

منظور از تجزیه چیست؟

منظور اقتصاددان‌ها از «تجزیه»، شکست در نوعی تجارت و سرمایه‌گذاری بین مرزی است که نظم جهانی اقتصاد را در ۳ دهه گذشته تعریف کرده است. این اتفاق، نوعی از جهانی‌زدایی یا فروپاشی نظم جهانی است. حصارهایی که در اطراف ابرقدرت‌های ملی یا منطقه‌ای کشیده می‌شوند.

در حالی که چین متعهد به کاهش تدریجی قرنطینه کووید-۱۹ در شانگهای شده، بندر اوکلند در کالیفرنیا همچنان شاهد کاهش ترافیک است و حجم کلی آن نسبت به یک سال گذشته ۷درصد کاهش یافته است.

شواهدی وجود دارد؟

خروج مک دونالد از روسیه نمونه خوبی از پایان ظاهری عقاید «جهان‌شهری» است. استارباکس نیز در هفته جاری اقدام مشابهی کرد. خروج شرکت‌های غربی می‌تواند روسیه و چین را به یکدیگر نزدیک‌تر کند. «ایر بی‌ان‌بی» نیز فهرست‌های خود را نه به دلایل سیاسی، بلکه برای پرهیز از دیوان‌سالاری از چین خارج می‌کند.

پایان موج جهانی شدن؟

«جروم پاول»، رییس فدرال رزرو، که همچنان امیدوار است تورم بی‌سابقه ماه‌های اخیر را با افزایش نرخ بهره کنترل کند، هفته گذشته در رویداد وال استریت ژورنال گفت که «ایالات متحده و سایر اقتصادهای جهان از سال‌ها قیمت پایین سود برده‌اند و همه این‌ها به لطف جهانی‌شدن همراه با پیشرفت‌های فناوری بود. حالا اما احتمال این وجود دارد که فرایند جهانی‌سازی معکوس شود». او همچنین استدلال کرد که در آینده، زنجیره‌های تأمین بهتر می‌توانند در برابر اختلالاتی مانند یک بیماری همه‌گیر و حتی یک جنگ مقاومت کنند.

وقفه‌های جهانی

فراتر از تصمیماتی که توسط غول‌های شرکتی و صنعتی گرفته می‌شود، بسیاری از بازارهای حیاتی، مانند نفت و گاز و مواد غذایی، به عرضه جهانی وابسته‌اند. به نظر می رسد روسیه غلات اوکراین را غارت می‌کند. تصاویر ماهواره‌ای، کشتی‌های روس را در حال بارگیری غلات در بندری در کریمه نشان می‌دهد که مقصدشان می‌تواند هر کشوری باشد که روسیه می تواند برای خرید به آن برسد.

این تصاویر دو کشتی فله‌بر را با پرچم روسیه در حال پهلوگیری و بارگیری غلات اوکراینی دزدیده شده نشان می‌دهد. «ولادیمیر زلنسکی»، رییس جمهوری اوکراین، روسیه را به «دزدیدن تدریجی» و فروش محصولات غذایی اوکراین متهم کرد. ظرفیت این کشتی‌ها ۳۰هزار تن است و وزارت دفاع اوکراین در اوایل ماه جاری تخمین زد که از زمان حمله روسیه به اوکراین، حدود ۴۰۰هزار تن به سرقت رفته و از اوکراین خارج شده است.

ذخایر غلات اوکراین برای تامین غذای جهان، به ویژه در آفریقا و خاورمیانه، حیاتی است. در حالی که روسیه بنادر اوکراین را مسدود می‌کند، ایالات متحده و اروپا در تلاش هستند تا مسیرهای جایگزینی برای عبور غلات این کشور جنگ‌زده و همچنین جلوگیری از کمبود مواد غذایی در جهان ایجاد کنند.

احتمال سقوط صنعت پنل‌های خورشیدی

مساله دیگر، بحث در مورد افزایش اعتبار مالیاتی برای افرادی است که پنل‌های خورشیدی نصب می‌کنند. دولت ایالات متحده قرار است واردات از کامبوج، مالزی، تایلند و ویتنام را که از قطعات ساخت چین استفاده می‌کند، به دلیل فرار از پرداخت تعرفه‌ها جریمه کند. همین کل صنعت را در لبه پرتگاه قرار داده است.

برداشتن تعرفه‌ها، حامیان مهار چین را ناامید خواهد کرد. همچنین پرسش‌ها در مورد اینکه این اقدام چقدر می‌تواند تورم را کنترل کند افزایش می‌یابد. کاخ سفید در بحبوحه بررسی جامعی درمورد لغو تعرفه‌ها و چگونگی مواجهه با چین است.

پرونده علیه تعرفه‌ها

«فرید زکریا»، خبرنگار سی‌ان‌ان، بخشی از برنامه خود را در روز یکشنبه به شکست دولت «جو بایدن» در برداشتن تعرفه‌ها اختصاص داد. به عقیده «زکریا»، رییس جمهوری ایالات متحده از پیامدهای سیاسی این اقدام در داخل کشور هراس دارد.

او کاخ سفید را به خاطر «ترس از حمله جمهوری‌خواهان به هر تغییر بزرگ» مورد انتقاد قرار داد: «اخلال در جهانی‌سازی و مخالفت با تجارت آزاد در ایالات متحده وخیم‌تر شده است».

«دونالد ترامپ»، رییس جمهوری پیشین آمریکا، از این موضوع سوءاستفاده کرد و کشورهای «ترنس پسیفیک» را به خاک و خون کشید. زکریا گفت: «عقل متعارف در ایالات متحده نشان داده که دهه‌ها تجارت آزاد منجر به رکود دستمزدها برای طبقه متوسط و بدبختی برای طبقه کارگر شده است.»

زکریا استدلال کرد که جهانی‌سازی با ارزان‌تر کردن و در دسترس‌تر کردن کالاهای کلیدی مانند غذا، پوشاک و فناوری برای تعداد بیشتری از آمریکایی‌ها، زندگی را در واقع بهتر کرده است: «ما شاهد هستیم که وقتی بادهای اقتصادی در جهت مخالف می‌وزند و هزینه‌ها افزایش می‌یابند، چه اتفاقی می‌افتد. حتی ممکن است همه ما را نسبت به جهانی شدن کمی نوستالژیک کند.»