شرایط فعلی رشد قیمت ها از بحران تورم سال ۷۴ بدتر است

طبق آخرین آمارهای مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه تیرماه بیش از ۴ و نیم درصد اعلام شده است. نرخی که هر چند نسبت به رکورد ۱۲ و ۳ دهم درصدی خردادماه کمتر است اما باز هم در نوع خود تورم ماهانه بزرگی محسوب می شود.

کامران ندری تحلیلگر اقتصادی در گفتگو با فراز، در خصوص تورم اعلام شده تیرماه گفت: دلیل اصلی این تورم شوک افزایش هزینه‌های تولید و شوک ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ بود که در این ۲ الی ۳ ماه گذشته رخ داد و باعث شد نرخ تورم میانگین افزایش پیدا کند. بنابراین، شوک حذف ارز ۴۲۰۰ به طور کامل تخلیه می شود و اگر بانک مرکزی بتواند رشد نقدینگی را کنترل کند تورم چند ماه اخیر احتمالا کنترل و مهار می‌شود. بنابراین، شوک افزایش قیمت کالاهای پایه در اقتصاد ما تقریبا رد می شود و آن چیزی که در آینده نرخ تورم را تعیین می کند با فرض اینکه دیگر شوک جدیدی به وجود نمی آید همان میزان رشد نقدینگی که در اقتصاد ما اتفاق می افتد.

او در خصوص اینکه برخی براین باور هستند افزایش تورم خرداد و تیر به دلیل جراحی اقتصادی که دولت دست زده است پاسخ داد: این افزایش تورم به رشد نقدینگی ارتباط پیدا می کند. متوسط رشد نقدینگی در اقتصاد ما بالاست و باعث می شود که متوسط رشد قیمت ماهانه هم بالا باشد. بنابراین، اگر این جراحی اقتصادی به دولت کمک کرده باشد که رشد نقدینگی کاهش پیدا کند باید انتظار داشته باشیم که در آینده متوسط رشد ماهانه قیمت‌ها هم کم شود. بنابراین، از اردیبهشت که حذف ارز ۴۲۰۰ شروع شد تورم ماهانه به شدت افزایش پیدا کرد ولی تورم ماهانه دارد کاهش پیدا می کند و فکر می کنم تورم ماهانه تیرماه ۴ و نیم درصد بوده و تقریبا در مقایسه با تورم ماهانه خردادماه که 12 درصد که به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر شده است.

ادامه کسری بودجه یعنی ادامه تورم

این استاد دانشگاه تصریح کرد: بنابراین، اگر رشد نقدینگی بر اثر این جراحی اقتصادی که دولت انجام داده کاهش پیدا کند از این به بعد باید انتظار داشته باشیم که متوسط رشد قیمت‌ها در ماه کم شود. مشروط بر اینکه شوک جدیدی در اقتصاد اتفاق نیفتد. ادعای دولت این بود که ما با این جراحی، یعنی با حذف ارز ۴۲۰۰ می توانیم کسری بودجه را کاهش دهیم و کاهش کسری بودجه می تواند کمک کند به اینکه رشد نقدینگی کاهش پیدا کند. اگر این اتفاق بیفتد دیگر نباید رشد شدید ماهانه قیمت‌ها را داشته باشیم مگر اینکه دولت در کنترل کسری بودجه‌ خود ناکام بماند و نتواند منابع جدیدی را برای تامین هزینه‌ها به دست بیاورد و مثل قبل ناچار باشد که از منابع پولی برای تامین کسری بودجه خودش استفاده کند.

ندری تصریح کرد: با توجه به تجربه‌ای که در این چند ماه گذشته داشتیم خیلی بعید می دانم که دولت توفیق آنچنانی در سال جاری برای کنترل تورم به دست آورد ولی امیدوار هستیم صحبت‌هایی که دولت کرده اتفاق بیفتد و کسری بودجه مهار شود و دولت بتواند رشد نقدینگی را به طور قابل ملاحظه‌ای پایین آورد. در حال حاضر تا حدودی می شود گفت یک مقدار رشد نقدینگی کم شده است و باید ببینیم می تواند تداوم داشته باشد یا خیر؟ اگر تداوم داشته باشد این تورم پولی که در اقتصاد ما اتفاق می افتد و باعث پایداری و تداوم نرخ تورم نسبتا بالا در اقتصاد ما شده که این موضوع متوقف و حتی یک مقدار کمتر می شود ولی مشروط بر اینکه شوک جدیدی بر اقتصاد وارد نشود.

ادعای دولت درباره نقدینگی؛ از حرف تا عمل

وی درباره اقدامات دولت گفت: دولت نباید در سال جاری شوک جدیدی را به اقتصاد وارد کند مثل افزایش قیمت حامل‌های انرژی یا افزایش قیمت نان، اگر این اتفاق‌ها بیفتد مجددا یک شوک جدیدی را دولت به اقتصاد وارد کرده است. نکته بعدی اینکه دولت باید تلاش کند متوسط یا میانگین رشد نقدینگی را تا آنجایی که برایش مقدور است کاهش دهد.

ندری تصریح کرد: ادعای دولت این بوده که می تواند این کار را انجام دهد و دولت مدعی است با این جراحی که انجام داده می تواند مسئله و مشکل کسری بودجه را حل کند. در ذهن دولتمردان ما مشکل رشد بالای نقدینگی و به کسری بودجه برمی گردد. حالا اینها با این اقدامی که انجام دادند ادعایشان این است که توانستند کسری بودجه را کنترل و مهار کنند و نتیجه این کنترل کسری بودجه این می شود که رشد نقدینگی باید در اقتصاد ما کاهش پیدا کند. اگر این ادعا درست باشد و اتفاق بیفتد طبیعتا متوسط رشد نقدینگی باید کم شود و با کم شدن متوسط رشد نقدینگی مشروط بر اینکه دولت شوک جدیدی را به اقتصاد وارد نکند می توانیم امیدوار باشیم که نرخ تورم ماهیانه کاهش پیدا می کند.

اوضاع از سال ۷۴ بدتر است

او در پاسخ به این پرسش، برخی ها گمانه زنی می کنند که با این مسیر رکورد تورم سال ۱۳۷۴ که به مرز ۴۹ درصد رسید در اینده شکسته خواهد شد. گفت: در حال حاضر تورمی که در اقتصاد تجربه کردیم از بعضی جهات شدیدتر از تورم در سال ۷۴ بود، تورم ماهانه‌ای که در خردادماه اتفاق افتاد در طی ۴۳ ساله گذشته بعد از انقلاب بی سابقه بوده و ما هیچ سالی را نداشتیم که در یک ماه قیمت‌ها به این اندازه رشد کند. بنابراین، تورمی که ما الان داریم تجربه می کنیم از بعضی جهات بسیار شدیدتر از تورمی که در سال ۷۴ داشتیم. از سال ۹۷ به این سمت به طور پیاپی تورم‌های بالای ۳۵ الی ۴۰ درصد را تجربه می کنیم. لذا تورمی که در این چند سال گذشته اتفاق افتاده با آن تورمی که به صورت مقطعی در سال ۷۳ -۷۴ رخ داد اصلا قابل مقایسه نیست و تورمی که ما الان تجربه می کنیم به مراتب شدیدتر است.